Балаҕан ыйын 8, 9, 10 күннэригэр Хаҥаласка хас даҕаны таҺымнаах быыбардар буолаары тураллар. Бу олохпутугар улахан суолталаах событиеҕа кыттыы — бириэмэ ирдэбилэ. Быйылгы быыбардар, бу улахан тэрээһиннэргэ бэлэмнэнии хайдах баран иһэрин туһунан Хаҥаластааҕы быыбар территориальнай хамыыһыйатын салайааччытыттан Гаврил Марковтан ааҕааччыларбытыгар билиһиннэрэ түһэригэр көрдөстүм:
— Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) 2023 сыл бэс ыйын 8 күнүгэр таһаарбыт уурааҕар олоҕуран балаҕан ыйын 10 күнүгэр өрөспүүбүлүкэбит Баһылыгын уонна Ил Түмэн норуодунай дьокутааттарын, ону сэргэ «Хаҥалас улууһа» муниципальнай оройуон Сэбиэтин дьокутааттарын, «Бэстээх нэһилиэгэ» МТ баһылыгын, «Дьэр нэһилиэгэ» уонна «Өктөм нэһилиэгэ» муниципальнай тэриллиилэригэр дьокутааттары эбии талыыга быыбардар буолаллар. Саха сиринээҕи Киин быыбардыыр хамыыһыйа быйыл быыбардары балаҕан ыйын 8, 9, 10 күннэригэр ыытарга быһаарбыта. Билигин улууспутугар 22661 быыбардааччы испииҺэккэ баар.
СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйата СӨ Баһылыгын дуоһунаһыгар 4 кандидаты регистрациялаабыта: Борисов Игорь Алексеевиһы — «Россия коммунистара», Губарев Виктор Николаевиһы, РФКП, Николаев Айсен Сергеевиһы — «Биир ньыгыл Арассыыйа» уонна Парахин Гаврил Павловиһы, ЛДПР партиялар Саха сиринээҕи региональнай салааларыттан.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин сэттис ыҥырыылаах Судаарыстыбаннай Мунньах (Ил Түмэн) норуодунай дьокутааттарын талыы булкаас ньыманан барыаҕа: партийнай испииһэгинэн 35 киһи уонна 35 киһи биир мандааттаах быыбардыыр уокуруктарынан талыллыа.
Биһиги улууспут үс уокурукка хапсар. Ол курдук, Өктөм уонна Төхтүр Заложнайга, уҥуоргу нэһилиэктэр Томмоттооҕу, Чапаев сэлиэнньэтиттэн Иһиккэ тиийэ Хаҥаластааҕы 27-с уокурукка киирэллэр. Хаҥаластааҕы быыбар хамыыһыйата биир мандааттаах быыбардыыр уокурукка Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуот дьокутаатын талыыга 5 кандидаты регистрациялаан турар: Мамедов Алиш Забид оглыны («Биир ньыгыл Арассыыйа» партия Саха сиринээҕи салаатыттан,Третьяков Александр Ильиһы («Саҥа дьон» партияттан), Дедюхин Александр Александровиһы (ЛДПР партияттан), Горюнов Андрей Андреевиһы («Сиэрдээх Арассыыйа» — Патриоттар — кырдьык иһин» партияттан),Севостьянова Ольга Михайловнаны, бэйэ туруорунуутунан.
СӨ Киин быыбардыыр хамыыһыйата СӨ VII-с ыҥырыылаах Судаарыстыбаннай Мунньахха «Биир ньыгыл Арассыыйа» партияттан Владимиров Афанасий Семеновиһы, Тимофеев Александр Петровиһы, ЛДПР-тан Дедюхин Александр Александровиһы, «Сиэрдээх Арассыыйа- патроиттар кырдьык иһин» партияттан Степанов Ньургун Петровиһы, Захаров Тит Ивановиһы, «Родина» партияттан Соломатина Мария Алексеевнаны, РФ компартиятыттан Негнюрова Светлана Алексеевнаны, Варламов Егор Анатольевиһы депутакка кандидаттарынан бигэргэтэн турар.
Быйыл өссө «Хаҥалас улууһа» муниципальнай оройуон VII-с ыҥырыылаах Мунньаҕар булкаас системанан 12 норуот дьокутааттара 12 уокурукка талыллыахтара. Өссө 13 дьокутаат манна быыбардыыр холбоһуктарынан туран талыллаары сылдьаллар, итиннэ 76 киһи киирсэр — 49-һа биир кэлим быыбардыыр уокуруктарынан уонна 28 бэйэлэрин бэйэлэрэ туруоруммут депутакка кандидаттар.
Быыбардары ыытыы-га учаастактардааҕы хамыыһыйалар үлэлии сылдьаллар. От ыйын 24 күнүттэн балаҕан ыйын 4 күнүгэр дылы ТБК уонна МФЦ быыбардааччылартан миэстэтигэр ханна куоластыылларын ыйан кыттарга баҕаларын биллэрэр сайабылыанньалары туттулар.
— Аһаҕастык эттэххэ, дьон, быыбарынан аанньа интэриэһиргээбэт өттө, кимнээх ханна депутакка кандидаттарынан турбуттарын ситэ билбэттэр, агитация бара да турдар. Ханна баалларынан быыбарга кыттыахтара дии саныыбын. Атын улуустартан кэлбиттэр хайыылларый, устудьуоннар пропискаларынан кытталлар дуо? Анал байыаннай дьайыыларга ыҥырыллыбыттарбыт?
— Кэлии дьон ити территориальнай быыбардыыр хамыыһыйаҕа эбэтэр МФЦ сайабылыанньа биэрэн кытталлар, ол эрээри Баһылыгы талыыга уонна Ил Түмэн быыбарыгар эрэ кытталлар, устудьуоннар, хомойуох иһин, олорор пропискалаах сирдэринэн, онтон саллааттарга туспа дьаһал баар, кыттыы тэриллиэҕэ.
— Ыраах, тэйиччи сытар аанньа суола-ииһэ суох учаастактарга үлэлии сылдьааччылар быыбарга хайдах кытталлар?
— Оннук үлэлии сылдьааччылары миэстэтигэр тиийэн быыбарга кытыннардыбыт. Биһиги улууска 1-кы уонна 2-с Малдьаҕар, 1-кы уонна 2-с Дьөппөн, ону сэргэ Нөмүгү, Дьэр нэһилиэктэригэр хонуу, сүөһү, о.д.а. үлэһиттэригэр хамыыһыйалар баран атырдьах ыйын 30 күнүттэн дьону быыбардаттылар. Быыбардар быйыл үс күн субуруччу бараллар, онон дьон бириэмэ булан бэйэлэрин эрэнэр дьонноругар кэскили санаан куоластыахтара диэн эрэнэбит.
— Гаврил Викторович, иһитиннэрииҥ иһин махтал! Миэстэтигэр быыбар хамыыһыйалара, бу эппиэттээх дьыалаҕа уопуттаахтарынан, дьон куоластыыр быраабын толорорун хааччыйыахтара диэн эрэнэбит уонна бука барыгытын быыбардарга көхтөөхтүк кыттарга ыҥырабыт.
Людмила АММОСОВА.
