Билигин оскуолаларга үлэ уруоктарыгар урут биһиги курдук дьааһык хаптаһынан туһанан уһанарга диэн сааллыбыт тоһоҕону тууртарбаттар, илии эрбиитинэн мас эрбэппэттэр. Билигин маһынан уһанарга даҕаны саҥа технологиялары, компьютерынан салаллар тэриллэри туһанан санаа хоту араас оҥоһуктары оҥорорго үөрэтэллэр, туойунан дьарыктаналлар…
Оскуолаларбытыгар үчүгэйкээн мастарыскыайдар оҕо дьоҕурун сайыннараллар. Ону мин бу Михаил Николаев төрөөбүт күнүгэр Покровскайга «Саргы түһүлгэтэ» култуура киинигэр тэриллибит үөрэнээччилэр быыстапкаларыгар көрөн итэҕэйдим. Ол курдук, Өктөмнөөҕү М.Е. Николаев аатынан үөрэх-наука киинин оҕолоро олус сиэдэрэй оҥоһуктары оҥорон аҕалбыттарын сөхтүм. Ракета моделларын, графическай дизайҥҥа уруһуйдарын, тэҥэ чараас фанераттан төлөпүөн подставкаларын, сувенирдары, араас дьэрэкээн оһуордаах-бичиктээх маллаах иһиттэри лазернай станогунан айбыттар. Аны педагогтар салайыыларынан дьоҕус лазернай станогунан робот-лаампаны, саахымат фигураларын о.д.а. оҥорон аҕалбыттар. Бу уустук станоктары компьютерынан салайан бырайыактаан, уруһуйдаан айыахха диэтэххэ, мындыр өй, билии, фантазия наада буоллаҕа.
Уустугуттан саллан итэҕэйбэккэ үлэлэрин билиһиннэрэ кэлбит уолаттартан ыйыттым, «Үөрэнэххэ тугу баҕарар оҥорон таһаарыахха сөп. Учууталбыт Николай Иванович Кычкин үөрэтэр», — диэтилэр. Леня Логанов, Кирилл Игнатов олус сиэдэрэйдик быыкайкаан деталлары хас да араҥанан ууран силимнээн оҥорбут, олох дьиҥнээх курдук, фанеранан тиһиллибит автомат, бэстилиэт оонньуу таарыйа остуолларыттан ылан астына тута сылдьалларын көрөн ыйыппыппар «араас оонньууру оҥоруохпутун син», — дэстилэр. Абыраммыт уолаттар! Билигин маннык маһынан оҥоһуллубут оонньуурдар маҕаһыыннарга тахсар буоллулар. Ону оҕолорбут бэйэлэрэ да оҥорор буолууһуктар диэн үөрэ санаатым, уолаттарга ситиһиилэри баҕардым.
Бу быыстапкаҕа Покровскай 3 №-дээх оскуолатын оҕолоро аны хаама сылдьар моделлары пульт көмөтүнэн салайан оонньуу таарыйа билиһиннэрдилэр. Астыныы бөҕөлөр. «Оо, бу син өр оҥоһуллар, таҥарга ханна да сыыстарымыахха наада. Маннык бэйэтэ хаамар массыыналары оҥорорго робототехника куруһуогар, технология уруоктарыгар үөрэнэбит. Оҥоһуллан бүттэҕинэ кып-кыракый кнопканы пультка баттаа даҕаны хамсаан, хааман барара астык да астык! – уолаттар үөрүү бөҕөлөр. Ону тэҥэ Никита Лукин эрэһиинэ мотуордаах моделын, Герасимов Слава, Макар Михайлов бэйэтэ хаамар кырааннарын установкатын көрдөрдүлэр. Сайдыы баран иһэрэ эчи үчүгэйин!
Людмила Мордовская.