Хомус былыр-былыргыттан баар, саха төрүт инструмена. Хаһан баар буолбута биллибэт. Мин өйдүүрбүнэн, күөлгэ үүнэр үүнээйи аатынан ааттаммыта буолуо дии саныыбын, оччоҕо айылҕаны кытары чугас сибээстээх буолуон сөп.
Хомуспут бу билиҥҥи кэмҥэ дылы сүппэккэ тиийэн кэллэ, өссө Аан дойдуга биллэр буолла. Хомуһу маннык таһымҥа таһаарбыт, үөрэппит дьоннортон биирдэстэриттэн буолар филологическай наука дуоктара Иван Егорович Алексеев-Хомус Уйбаан. Кини устудьуоннары мунньан, бөлөх тэрийэн, онтон салҕанан билигин хомуспут аан дойду дьоно ытыгылыыр, интэриэһиргиир инструмена буолла. Хомус Уйбаан суруйууларын хомуһу таһынан интэриэһиргээн эмиэ ааҕабын. Билигин “Холумтан сылааһа” диэн кинигэтин ааҕа сылдьабын, олус интэриэһинэй кинигэ, элбэх билбэт тылларбын, саха норуотун дьарыгын, үгэһин биллим. Биһиги бу кинигэни кылааһы таһынан ааҕыыга кылааһынан уларса сылдьан ааҕыахтаахпыт.
Мин хомуһу музыкальнай инструмент эрэ курдук көрбөппүн, дириҥ ис уйулҕалаах дии саныыбын. Бэйэм хомус тардыытынан дьарыктаммытым ыраатта, олох кыра эрдэхпиттэн тардабын. Хомус мин чугас доҕорум, өрүү аттыбар баар истиҥ иэйиим. Хаһан баҕар санаатым да, хомуспун ылан тардыахпын сөп, санаабыт санаабын, толкуйдаабыт толкуйбун таспар хомуһунан таһаарабын. Ол курдук, хомуһум истиҥ иэйии тыллардаах, күүстээх алыптаах. Ону чугастык бэйэтигэр илдьэ сылдьар, хомуһу тардар эрэ киһи билэрэ буолуо дии саныыбын. Хомус күүстээх алыба төрөөбүт ийэ тылбытын билэргэ эмиэ көмөлөһөр, хомуһу тардааччылар бары сахалыы куттаах, сахалыы толкуйдаах буолаллар. Мин хомус тардар табаарыстарым бары сахалыы билэллэр, сахалыы ааҕаллар, сахаларын тылын таптыыллар, ити эмиэ хомус үтүөтэ.
Саха сиригэр 50 тахса хомус уустара бааллар, олортон норуот маастара буолбут уустар эмиэ бааллар. Кинилэри омук сиригэр ыҥыран үлэлэтээччилэр.
Биһиги оскуолабытыгар “Дьүрүскэн” диэн хомус бөлөҕө баар, бэрт үгүс ситиһиилэрдээх, мин ол бөлөххө дьарыктанабын, солистыыбын. Тас дойдуга тахса сылдьыбытым, телевидениеҕа аһаҕас эфиргэ бэйэм дьарыгым туһунан кэпсээбитим, тэлэбиисэри көрөөччүлэр ыйытыыларыгар эппиэттэбитим, бэйэм хомус тардыытыгар бэрт элбэх ситиһиилэрдээхпин.
Хомуһум дьүрүскэн тойуга дьон сүргэтин көтөхтүн!
Сайаана Еремеева, Покровскай I-кы №-дээх орто оскуолатын “Ыллык” юнкор куруһуогун чилиэнэ.