Сэбиэскэй Сойуус спордун маастара

Суругум дьоруойа Гребнев Геннадий Васильевич олус сэмэй, элэккэй, үөрүнньэҥ, чахчы ыраас санаалаах, дууһалаах өрүү, күлэ-үөрэ сылдьар киһи этэ. Үлэһит, спортсмен, дьиэ кэргэн аҕа баһылыгын быһыытынан сүрдээх үрдүк таһымнаах буолан, кини бу сир үрдүгэр суох буолбутун да кэннэ атастара-доҕотторо, үөлээннээхтэрэ дьиэ кэргэнэ, төһө кыалларынан, туох баарынан ахтан-санаан, “суруллубут-суоруллубат” дииллэринии, хаалар өйдөбүнньүгү тэрийбиттэрэ. Ол курдук 1992 сыллаахтан ыла Хаҥалас улууһугар спорт сайдыытыгар уһулуччу үтүөлээх дьон аҕалыы уол Геннадий уонна Олег Гребневтэр сырдык кэриэстэригэр оҕолорго өрөспүүбүлүкэтээҕи көҥүл тустуу турнира ыытыллан барбыта. Сергей Геннадиевич кэргэнинээн Вера Артуровналыын, Олег Геннадиевич төрөппүт кыыһа Раиса Григорьевалыын, Евгений Геннадиевич төрөппүт уола Геннадий Гребневтиин бары түмсэннэр көҥүл тустуу оҕолорго өссө сайдарын туһугар, үрдүк таһымнаах үтүө тэрээһиннэри умнуллубаттыы тэрийэн ыыталларыттан дьоннор астыналлар.

Геннадий Гребнев оҕо эрдэҕиттэн

Покровскай уола Геннадий оннооҕор ахсыс-тохсус кылаастарга үөрэнэ сылдьан Дьокуускайга киирэн өрөспүүбүлүкэ чемпионатыгар кыттыталыыра. Бэркэ тустубут, дьонун атахтарыгар киирэр эбит. Ону билбэт өттүлэрэ төбөтүн умса баттыы сылдьан тиэрэ эргитээри, бэйэлэрэ икки илиилэриттэн холуоккалыы хаптараллара. Ол кэнниттэн Геннадий аллараттан тиэрэ эргийтэлээн кэбиһэр эбит. Арай финалга тиийэн спорт маастара Николай Гоголевтан «бурҕайара».
Орто оскуоланы бүтэрэн олох суолугар үктэммитэ. Оччолорго кини убайын курдук киһи Илья Кондратьевка сыстан тустуунан үлүһүйэн дьарыктаммыта. Оччотооҕу эдэр ыччат ыратынан Геннадий Гребнев Ийэ дойдуга ытык иэһин толоро Советскай Армия кэккэтигэр сулууспалаабыта, онно даҕаны сылдьан тустуунан дьарыктаммыта, дойдутугар эргиллэн кэлэн хас да сыл электригинэн Бэстээхтээҕи ТМУ-га сырыттаҕына райисполком спортка салаатын салайааччыта Илья Кондратьев мэктиэлээһининэн Геннадий Васильевиһы инструкторынан ылбыттара. Ити сыл, биллиилээх суруйааччы И. П. Никифоров кыыһын Раиса Исаевнаны сүрэҕинэн таптаан, дууһатынан дьулуһан кэргэн ылбыта. Онтон спорка разрядтаах киһи быһыытынан дьоно, төрөппүттэрэ — ийэтэ Мария Ивановна, аҕата Василий Иванович алгыстарынан салгыы таптыыр идэтин, тустууну баһылаары Москватааҕы физкультура институгар үөрэнэ барта. Манна сахалар Н. Сафонов, И. Аянитов, И. Халдеев, Н. Иванов уо.д.а буолан бииргэ үөрэммиттэрэ. Бары спорт маастарын аатын ыларга диэн туруоруммут соруктарын толорбуттара.

Дойдутугар Хаҥаласка

Геннадий үөрэнэр сылларыгар Москва куорат чемпионатыгар, дойду студеннарын түһүлгэлэригэр бастаабыта түмүктээх буолан ССРС спордун маастарын значога түөһүн киэргэппитэ. 1967 сыллаахха Ленин уордьаннаах Москватааҕы физическэй култуура киин институтун үөрэнэн бүтэрэн дойдутугар кэлбитэ, Булгунньахтаах орто оскуолатыгар физкультура учууталынан үлэтин саҕалаабыта. Онтон общественнай саҕалааһын быһыытынан аһыллыбыт Оҕо спортивнай оскуолатыгар тренердиир…

Оройуон көҥүл тустууга чемпионата буолуон иннинэ урукку мас тутуу култуура дьиэтигэр тэриллибит улахан сыанаҕа тустуу мааттара тэлгэммиттэрэ… Онно биир умнуллубат түгэн баара. Геннадий Васильевич икки уолаттарын, Олегы уонна Женяны, көбүөргэ таһаартаабыта. Уолаттар тустуук курдук таҕыстылар — биирдэстэрэ кыһыл, иккиһэ халлаан күөҕэ триколаах, атахтарыгар сөрү-сөп борцовкалаах, наскыларыгар күөх уонна кыһыл повязкалаах. Утарыта туруортаан баран; “Олег, прием!” диэтэ да уол утарылаһааччытын «атахтаан» түһэрдэ. Аны: “Женя, бросок!” диэбитигэр уол “вертушкалаан” түһэрдэ. Ити курдук уолаттар хас биирдиилэрэ түөрт-биэс албаһы көрдөрдүлэр. Аҕалара иккиэннэрин илиитин өрө көтөҕөн баран: “Ничья!”-диэн быһаарбыта. Саалаҕа олорор дьон уолаттары дохсун ытыс таһыныытынан атаарбыттара. Бу кырдьык, наһаа үчүгэй көрдөрүү эбит этэ. Олег кыра эрдэҕиттэн спорду таптыыра. Көҥүл тустууга араас турнирдар призердара уонна чемпиона буолта. Спорт маастарыгар кандидат нуорматын толорбута.

Спортка салайааччынан

1976 сылтан Геннадий Васильевиһы оройуоннааҕы “Урожай” уопсастыбатын бэрэссэдээтэлинэн аныыллар. Ити кэмҥэ, кини көҕүлээһининэн оройуоҥҥа бэлэсипиэт спорда сайдар кэмэ үүммүтэ. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр спортсменнарынан бу көрүҥҥэ маастарга кандидаттар Василий Анастатов, Леонид Анисимов, Валерий Петров бааллара. Сылын аайы Үлэ, эйэ, күөх Маай бырааһынньыгар, Кыайыы күнүгэр ыытыллар эстафетаҕа бэлэсипиэтинэн күрэх киллэриллэрэ. Бу сыл Феликс Лебедев түһүмэххэ кыттан 4-с киһинэн кэлэн, кэнникилэр үчүгэйдик сүүрэннэр, бүтэһик түһүмэххэ Журавлева диэн кыыс эстафетаны бастакынан түмүктээбит.


Геннадий Гребнев спорт кэмитиэтигэр үлэлээбит кэмигэр “Покровскай-Саҥыйахтаах (Өлүөхүмэ улууһа) — Покровскай”, “Покровскай-Саһыл Сыһыы (Амма) — Покровскай” хайысхаларынан хайыһарынан баран кэлии хаста да ыытыллыбыта. Спорду кини курдук энтузиаст дьон салайар кэмнэригэр өрөспүүбүлүкэҕэ спортка хаҥаластар бастыҥнар кэккэлэригэр сылдьыбыттар, үгүс чулуу спортсменнар оройуоннарын аар-саарга аатырдыбыттара. Оччотооҕу үлэ-хамнас дьонугар эрчиллэргэ, төһө даҕаны билиҥҥи курдук элбэх күрэхтэһиилэргэ кыттар спорт эйгэтигэр үөрүйэхтэрдээх тренер аҕыйах, дьарыктанарга толору усулуобуйа да суох да буолар, ыра, эрэл санаанан салайтаран, дьулуурунан, айылҕаттан бэриллибит кыаҕы таба туһанан ситиһии кынаттаналлара.
Геннадий Гребнев спорт эйгэтигэр өрүү салайар үлэлэргэ, ДОСААФ ДСО “Урожай” солбуллубат салайааччынан сылдьыбыта. Покровскай төрүт олохтооҕо. 1991 сыллаахха Покровскайга Кыһыны атаарыы бырааһынньыгын үөрэ-көтө тэрийэ сылдьан, сууллан түһэн, сүрэҕэ тэппэт буолбута. Ити курдук, дьон иннигэр үлэлии-хамсыы сылдьан, соһумардык олохтон барбыта. Геннадий Васильевич талааннаах тэрийээччи, салайааччы, холобурга сылдьар спортсмен, кини аата-суола үйэлэргэ ааттана туруо, умнуллуо суоҕа.
Г.В. Гребнев ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун Ыйааҕынан “В.И. Ленин төрөөбүтэ 100 сылынан килбиэннээх үлэтин иһин” үбүлүөйүнэй мэтээлинэн, Саха АССР Үрдүкү Сэбиэт Президиумун Бочуотунай грамотатынан, Саха сиринээҕи гражданскай оборона штабыттан Бочуотунай грамотанан, РСФСР ЦС ДСО “Урожай” икки мэтээллэринэн наҕараадаламмыта.

Василий Можуков, СӨ спордун бэтэрээнэ.