Бу педагокка, спорт бэтэрээнигэр үлэлээбит Г.В. Ксенофонтов аатынан оскуолатын 125 сылыгар Тиит Арыы нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо аат иҥэрилиннэ.
Ревмира Георгиевна оҕо сааһа Нөмүгү ытык сиригэр аастаҕа. Оскуола кэнниттэн ЯПУ-1 бүтэрэн музыка учууталын үөрэҕэр киирэр, ону таһынан спорт уонна физкультура идэтинэн үөрэҕи эмиэ баһылыыр. Хоту дойдуну баран көрөн, үлэлээн кэлииһибин диэн Уус ДьааҥыСилээннэҕэр эбээн омук оскуолатыгар учууталлыыр. «Хоту дойдуга сылдьыым олоҕу атыннык көрүүбэр, учуутал да быһыытынан сайдыыбар, бэйэбин билиниибэр сүҥкэн олук буолбута. Хоту дьиҥнээх айылҕа духуобунаһын илдьэ сылдьар кыра омуктар олохторуттан, сыһыаннарыттан элбэҕи билбитим, анаарбытым”, — диэн билигин астына ахтар.
Дойдутун ахтара бэрт буолан 1980 сыллаахха 5-Малдьаҕар оскуолатыгар үлэлии кэлэр. Иван, Валентин Владимировтары кытта кыһыннары хайыһардаан күрэх бөҕөҕө кыттыбытын кэпсиир.
Тиит Арыыга кэлэн олохсуйбута түөрт уонча сыл буолла. Ийэтэ Федоровтар кыыстара, төрөөбүт абаҕата Харыйалаахтан төрүттээх, мындыр-уус Чохоон оҕонньорго иитиллибит. Ийэтин өттүнэн эбээлэр, эһээлэр сирдэрин иккис дойду оҥостон олоробун диэн астынар.
Үйэ аҥара оҕо иитиитигэр
Ревмира Георгиевна үгүс сыл устата эдэр көлүөнэни сыралаһан үөрэттэ. Үксүн спортка уонна эстетикаҕа сыһыаннаах учуутал буолан, ити эйгэҕэ оҕолору үөрэтэн-дьарыктаан кэллэ. Оҕо эрдэҕиттэн хайыһар дьарыктаах буолан, өр сылларга улуус, өрөспүүбүлүкэ устун, Читанан, Забайкальенан күрэхтэргэ кыттарым диэн ахтар, билигин да ол дьарыгын бырахпат сарсыарда аайы тымныыны тымныы диэбэккэ эрдэ туран икки, үс килэмиэтирдээх сиргэ хааман кэлэр.
Кэккэ сылларга физкультура уруоктарын үөрэтэн, хайыһарга тренердээн, элбэх турнирдарга, улуус спартакиадаларыгар, Нөмүгүннэн, Бэстээҕинэн, Кытыл-Дьуранан, Төҥүлүннэн, Маҕараһынан, «Лыжня России” күрэхтэринэн сүүрэн үөрэппит оҕолоро үрдүк ситиһиилээхтэр. Улуус, өрөспүбүлүкэ чемпионнара, призердара буолан араас кэмнэргэ оскуолаларын чиэһин көмүскээбиттэрэ.
Ревмира Георгиевнаҕа Тиит Арыы оскуолатыгар үлэтин саҕалыырыгар, кылаас таһынан эбии үөрэххэ чаас биэрбиттэрэ. Фортепиано инструменнаах буолан оҕолорудьиэтигэр ыҥыртаан дьарыктыыра. Музыкальнай викториналары, легато, стакатто толоро үөрэтэрэ. Онтон Римскэй-Корсаков оператыттан «Сцена таяния Снегурочки» тоҥ сүрэхтээх Хаарчаана орто дойду кэрэтин сөҕөн, олоххо таптал диэни билэн, ууллан суох буолар дьикти интонациятын сөпкө быһааран ырыттарара, толортороро, уруһуйдатара. Кэрэ албыны кытта дьүөрэлэспэтин бэлиэтиирэ. Итинник искусствоҕа үтүөнү-мөкүнү арааран, инникини толкуйдуурга үөрэтэр элбэх холобуру бэлиэтиэххэ сөп. Дьарыктаммыт оҕолоро улуус күрэҕэр хуорга кытталлара. Алта классикаҕа ырыаны “биэс” сыанаҕа толорбуттарын, Булгунньахтаах уордьаннаах, биллэр учуутала Анна Ивановна Тимофеева: «Бу ыраах, үгэх баһын оҕолоро сайдыбыттар даҕаны» диэн күлэрин-үөрэрин өйдүүбүн диир. Оччолорго хуор көрүүтэ сылын ахсын буолара. Ити курдук олох кырдьыгын искусствоҕа табан көрүү, дьиҥ кэрэ өттүн сыаналааһын, үөрэнээччи эйгэтин, ис туругун үрдэтэр, иитэр өрүттээх диир.
Оскуола, кылаас иитэр-үөрэтэр үлэтигэр, биир кылааһы тоҕуһу бүтэттэрэн, түөрт кылааһы уон биирискэ тириэрдэн олох аартыгар атаарбыта. Үөрэнээччи оскуоланы бүтэрэригэр личность быһыытынан төгүрүччү сайдыылаах, үлэҕэ сатабыллаах, дьон-сэргэ үөрүүтүн-хомолтотун тэҥҥэ үллэстэр үрдүк духовнай иитиилээх, айылҕаны кытта алтыспыт буоллаҕына санаата сырдык, ырата ыраас буолар. Оҕону киһи — киһитэ оҥорооһун төрөппүтүттэн улахан тутулуктаах диир. Төрөппүт мунньахтарын, бэл кылаас чаастарын төрөппүттэр бэйэлэрэ былааннаан ыыталларын ситиһэрэ. Кылаас уратытын, майгытын учуоттаан, хас да хайысхаттан турар программа оҥосторун кэпсиир. Үлэтэтемалаах, сыаллаах, түмүктээх буолар.
Хайыһарынан оҕолору кытары
Ревмира Георгиевна оҕолору Чкаловка, Кэтэмэҕэ, Аччыгый Кэтэмэҕэ, Өлүөнэ Очуостарыгар, Тумулга, Сиинэҕэ, Үөдэйгэ, Еланкаҕа хайыһарынан сырытыннарара.Оҕолор үксүн мүччүргэннээх түгэннэрин, айан сырыыларын, кэрэ көстүүлэрин умнубаттара, экспедицияҕа сылдьыбыттарын астына кэпсиирллэрэ.
Ревмира Георгиевна үөрэтэр оҕолоро бары көрүҥҥэ бастыыллара, элбэх номинацияҕа тиксэллэрэ. Нууччалыы кылаастарга үлэлиир кэмигэр «Нуучча фольклорун» куруһуок быһыытынан дьарыктыыра. Еланкаҕа хайыһарынан баран, кэнсиэртээн, олохтоох кырдьаҕастарыкөрсөн, кэпсэтэн астынан кэлэллэрэ. Дьаам станциялара тэриллибит үбүлүөйдээх сылларын сэргэхтик бэлиэтээбиппит диир. Төрөппүттэрбитин, эһэлэрбитин, эбэлэрбитин ыҥыран, истиҥник кэпсэтэн, нууччалыы таҥас таҥнан, кэнсиэртээн, астынан тарҕаспыттарын оҕолор билиҥҥэ диэри саныыллар. Бэл Голокова Вероника эбэтинээн Герой-ийэлиин Агния Александровналыын ойон туран пляскалаан тэйбиттэрин билигин да умнубаттар.
Ревмира Георгиевна нэһилиэк «Көлүкэчээн» дьахталлар ансаамбылларыгар эдэр сааһыттан көхтөөхтүк кыттар. 2011 сыллаахха VII-с Аан дойду хомус конгреһын фестивалыгар «Хомус (trimp) в культурном пространстве мира» өрөспүүбүлүкэ ыһыаҕар нэһилиэк дьахталларын кытта хомуска оонньоон кыттыбыта.
1982 сыллаахха ыал буолан икки уоллаах, кыыс оҕолоохтор. Уола Владислав өрөспүүбүлүкэ коллегиятыгар адвокатынан үлэлиир, гиирэнэн, тустууннан, сүүрүүннэндьарыктанар, гиирэ анньыытыгар чемпион. КыыҺа Марина Николаевна куорат 17 №-дээх оскуолатын үөрэххэ завуһа, «Отличник молодёжной политики”, «Надежда Якутии”,“Методист Якутии”, Россия Бочуотунай грамота, наҕараадалар хаһаайыннара. Марина Николаевна сүүрүүннэн, хайыһарынан утумнаахтык дьарыктанар. “Лыжня России” 1 миэстэлээх. 2022 сыллаахха өрөспүүбүкэҕэ сүүрүүгэ Екатерина Никитина хамаандалаах үһүс бириистээх миэстэҕэ тиксибиттэрэ. Владислав уонна Марина иккиэн Казахстан, Киргизия, Татарстан, Питер курдук сирдэринэн марафон кыттыылаахтара. Дьокуускай куоракка өрөспүүбүлүкэтээҕи трейл сүүрүү призердара.
Таарычча эттэххэ, Ревмира Георгиевна Варламова, РФ үөрэҕириитин Бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ спордун Бочуоттаах бэтэрээнэ, “За заслуги в развитии физической культуры и спорта РС(Я)”, “За вклад в народное художественное творчество РС(Я)” о.д.а.бочуоттаах бэлиэлэр хаһаайыннара. Маннык, олоххо көхтөөх дьон бааллара биһигини үөрдэр.
Варвара Кузьмина, биһиги общ. корр, Тиит Арыы.