Ой Мурааммытыгар сылы эргиччи үлэлиир научнай киини тэрийэр санаалааҕа…

Үөдэй орто оскуолата 2003  сылтан биллиилээх учуонай Никита Гаврильевич Соломоновы кытары ыкса сибээһи олохтоон үлэлээбитэ. Оччолорго соҕурууҥҥу нэһилиэктэрбитигэр   аан бастаан кини тэрийбит «Эллэйээдэ» научнай экспедицията бу эҥэр сылдьыбыта. Оҕолор тулалыыр айылҕаларын саҥа хараҕынан көрбүттэрэ,  наукаҕа интэриэс саҕыллыбыта.

Үөрэнээччилэрбит научнай-практическай кэмпириэнсийэлэргэ, араас ааҕыыларга кини сүбэтинэн-аматынан чинчийиилэри ыытан кыттан киирэн барбыттара. Ол түмүгэр оскуолабыт кэлин сылларга икки төгүл аҕыйах оҕолоох  үөрэх кыһаларын ортолоругар «Инникигэ хардыы» НПК-ҕа кыттыбыт кыайыылаахтарынан уонна бириистээх миэстэлэри ылбыт оҕолорун ахсааннарынан анал Кубоктары ылан турар.

Никита Гаврильевич мээнэҕэ сайын ахсын Үөдэй сиригэр кэлбэт этэ. Оҕолорго киһи кэрэхсиэх лиэксийэлэрин ааҕара,   өссө үгүс учуонайдары аҕала кэлэрэ — палеонтологтары, ихтиологтары, орнитологтары, археологтары, кыраайы үөрэтээччилэри. 2022 сыллаахха  Никита Гаврильевич ыҥырыытынан Россия Наукаларын Академиятыттан академиктар аан дойдуга биллэр палентолог, биологическай наукаларга дуоктар С.В.Рожнов уонна геологическай наукаларга  дуоктар А.Ю.Розанов кэлэн Ой Мурааммытыгар сылдьан, эдэр чинчийээччилэри, олохтоох кыраайы үөрэтээччилэри кытары көрсүһэн, лиэксийэлэри тэрийэн барбыттара.

Никита Соломонов көҕүлээһининэн биһиги сайын эрэ сайылык буолан иһийэн турбут  Ой Мурааҥҥа  Аһаҕасхаллаан анныгар  кембрийскэй биогены үөрэтиигэ түмэл  арыллан эрэр. Сыллата түмэл баазата кыаҕыран, саҥа эбийиэктр баар буолан эрэллэр.  «Өлүөнэ Туруук хайалара» уонна Үөдэй оскуотатын икки ардыгар    төрөөбүт кыраайы үөрэтиигэ, чинчийиигэ, туризмы сайыннарыыга Сөбүлэһиилэр түһэрсиллибиттэрэ.

Ытык киһибит Ой Мурааммыт рифовой дэнэр массива аан дойду, киһи аймах үөскээһинин историятыгар сүдү суолталааҕын бэлиэтиирэ. Кини манна научнай-чинчийэр кыһыннары-сайыннары үлэлиир киини тэрийэр  ыра санаалааҕа. Ааспыт сайын оннооҕор Ой Мураан дьаамсык ыстаансыйатын үбүлүөйдээх тэрээһинигэр кэлэ сылдьыбыта, оҕолору, сөбүлүүр көмөлөһөөччүлэрин кытары үөрэ, астына көрсүбүтэ. Онтон бүтэһигинсэтинньигэ Үөдэйгэ кэлэн бибилэтиэкэ-түмэлбитигэр  тиһэх лиэксийэтин ааҕан барбыта… Аны хаһан даҕаны маннык истиҥ көрсүһүүлэр буолуохтара суоҕун саныырга ыарахан. Ол эрээри саҕалаабыт дьыалата батыһааччылардаах буолуоҕа диэн энэнэбит.

Үөдэй оскуолатын кэлэктиибэ.