Учуутал күнүгэр
Учуутал оҕону кытта биир тылы булан, көрөн-истэн, иитэн-такайан таhаарар. Учуутал үгүс сыллаах сыралаах үлэтин үтүө түмүгэ кини үөрэнээччилэригэр, кинилэр олоххо миэстэлэрин булунууларыгар ырылхайдык көстөр.
С.П. Барашков аатынан Хачыкаат орто оскуолатыгар 74 оҕо үөрэнэр, 25 учуутал үлэлиир. Быйыл оскуолаҕа 7 оҕо бастакы кылааска киирбит. Дириэктэринэн 1986 сыллаахтан СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ, РСФСР норуотун үөрэхтээһинин туйгуна Галина Гаврильевна Федорова үлэлиир. Кини күн бүгүн бар дьоҥҥо убаастабыллаах настаабынньык быһыытынан биллэр.
Оскуола төһө да кыра буоллар манна үлэ-үөрэх күөстүү оргуйар. Алена Васильевна Лазарева нуучча тылын уонналитературатын учуутала, оскуолаҕа научнай-методическай үлэҕэ эппиэтинэстээх. Кылаас салайааччытын быһыытынан быйыл тиһэх чуорааннарын чугдаардан 3 үөрэнээчитин киэҥ аартыкка таһаарда.
— Үһүөн баллара үчүгэй буолан үрдүк үөрэххэ бүддьүөт миэстэтигэр киирдилэр. Дьиҥэр, үөрэх хаачыстыбата оҕо аҕыйаҕыттан, элбэҕиттэн тутулуга суох. Таһымнаах билиини биэрэргэ оҕо, төрөппүт уонна учуутал бары бииргэ ылыстахтарына, үөрэхтээх ыччаты үүннэрэн таһаарыахпыт. Бэйэбит оҕолорбут төрөөбүт дойдуларыгар анал идэ ылан баран, син, кэлэн үлэлииллэр. Онтон биһиги үөрэбит уонна инникитин Хачыкааппыт сыыйа-баайа кэҥээн, сайдан иһиэ диэн эрэли үөскэтэр, — диэн үөрэ-көтө Алена Васильевна кэпсиир.
Онтон Юлия Юрьевна Киприянова бу оскуолаҕа 2016 сыллаахха кэлбит, билигин иитэр үлэҕэ дириэктэри солбуйааччы.
— Биһиги оскуолабытыгар оҕолорго анаан эбии үөрэхтээһин суох, ол иһин учууталлар бэйэлэрэ ФГОС иһинэн чаастары ылан салайан ыыталлар. Ол курдук байыаннай-патриотическай, журналистика, туризм, театральнай, музыкальнай, спортивнай хайысхаларынан арахсан араас 10-тан тахса куруһуогу ыытабыт. Оҕолор ордук сөбүлээн спортивнай, робототехника, программирование, уруһуй, фольклор куруһуоктарыгар сылдьаллар. Биир киэн туттар үөрэнээччибит Дима Романовбуолар. Кини араас күрэхтэргэ кыттан олоҥхоһут аатын иҥэриннэ. Инникитин өссө да атын араас хайысхалаах куруһуоктар баар буолан иһиэхтэрэ.
Алын кылаастарга тиийбитим үрдүк категориялаах учуутал Наталья Борисовна Дойдукова уруок ыыта сылдьар. Кини үөрэнээччилэрэ быйыл 3-с кылааска таҕыстылар.
— «Биһиги айылҕа оҕолоробут» диэн барылы тутуһан үөрэнэбит. Манна айылҕа харыстабылыгар сыал-сорук туруорунабыт. Үксүн бөх хомуйабыт, араас куонкурустарга кыттабыт, төрөппүттэр эмиэ улахан көмө буолаллар, былырыын улуус үрдүнэн ыытыллыбыт куонкуруска миэстэлэһэн 20 000 солкуобайдаах уу харчынан сертификат ыламмыт кылааспытыгар кыра миэбэл атыыласпыппыт, сибэкки арааһын олордубуппут. Оҕолор төрөппүттэрин кытта эко-сумка тигэллэр ону дьаарбаҥкаларга атыыга таһаарабыт. Элбэхтик экскурсияҕа сылдьабыт, оту-маһы, үөнү-көйүүрү үөрэтэбит, — диэн кылаас салайааччыта Наталья Борисовна кэпсиир. Онтон оҕолортон тугу үөрэнэллэрин ыйыттым, онуоха Айдын Тунасов маннык этэр:
Дьэ маннык кэпсээннээх С.П. Барашков аатынан Хачыкаат орто оскуолатын учууталлара биһигини көрүстүлэр. Учууталга саамай үрдүк наҕараада — үөрэнээччилэрин билиниилэрэ, төрөппүт махтала. Күндү учууталлар, өрүү үөрэппит-такайбыт үөрэнээччилэргит олох суолун устун эрдээхтик хардыылаан, саҥаттан саҥа үрдэллэри дабайаллара — эһиги талан ылбыт идэҕит чаҕылхай туоһута буолар.
Татьяна Владимирова.