Кэпсиэхпин баҕарабын
Сир-дойду аайы дьарыктаах, үлэни өрө туппут, оҕону иитиини кытта спорду тэҥҥэ тутар холобур буолар ыаллар баар буолаллар. Биһиги улууска биир спортивнай дьиэ кэргэн — Мерзия Валиахметовна, Гумар Вениаминович Галибаровтар буолаллар. Ыал аҕата Гумар Галибаров республикаҕа биллэр чэпчэки атлетика тренерэ. Ыал ийэтэ Мерзия Валиахметовна 1973-2010 cс. Покровскай 3-c N-дээх орто оскуолатыгар физкультура учууталынан 37 сыл үлэлээбитэ. Галибаровтар оҕо аймах ымыыта буолан, үс уолланан, биир кыыстанан, элбэх сиэннэнэн, ууһаан-тэнийэн Покровскай куорат сис ыала буолан этэҥҥэ олороллор.
Гумар Вениаминович олоҕо Хаҥаластааҕы Оҕо спортивнай оскуолатын кытта ыкса ситимнээх. 1972 сыллаахха улуус киинигэр Покровскайга республикатааҕы оҕо спортивнай оскуолатын салаата аһыллыбытыгар кини чэпчэки атлетика тренеринэн үлэлээбитэ. Оччолорго, Дьокуускайдааҕы 1-кы N-дээх педагогическай училищены бүтэрээт, икки сыл курдук Бэстээххэ уонна төрөөбүт Покровскайыгар учууталлаан бэйэтин үтүө эрэ өттүттэн көрдөрбүт эдэр специалист этэ.
1975 сыллаахха Покровскайдааҕы оҕо спортивнай оскуолата тэриллибитэ. Дириэктэринэн Евгений Онуфриевич Таран анаммыта. Улуус киинин оҕолоро остуол тенниһин, көҥүл тустууну сэргэ чэпчэки атлетиканан утумнаахтык дьарыктанан барбыттара. Гумар Вениаминовичка Спорткомитет оччотооҕу бэрэссэдээтэлэ Илья Кондратьев, үөрэх отделын сэбиэдиссэйэ Н. С. Васильев оскуола атаҕар туруутугар күүс-көмө буолбуттара. 40-тан тахса сыл тренеринэн үлэлээн кылгас уонна орто дистанцияларга сүүрүүгэ, үрдүгү көтүүгэ, ядрону быраҕыыга, дискэни кыыратыыга, уһуну ыстаныыга республика, улуус сүүһүнэн чемпионнарын, призердарын иитэн, бэлэмнээн таһаартаабыт спорт бэтэрээнэ бэйэтин кэмигэр республикаҕа биир күүстээх спринтеринэн биллэрэ: үөрэнээччилэр, устудьуоннар ортолоругар 100 уонна 200 м Саха сирин хас да төгүллээх чемпиона буола сылдьыбыта; Уһук Илин, Сибиир анал орто үөрэх кыһаларын күрэхтэһиитигэр уһуну ыстаныыга миэстэлэспиттээҕэ.
Гумар Галибаров маҥнайгы иитиллээччилэрэ Лена Пятижерцева, Аня Романова, Алексей Кириков, Дима Соловьев, Иван Ноев, Людмила Лось, Женя Спиридонова, Миша Макеев уо. д. а кылгас уонна орто дистанцияларга, үрдүгү көтүүгэ республикатааҕы күрэхтэһиилэргэ кыайыылаахтарынан, призердарынан буолуталаан, Татьяна Кирикова дискэни кыыратыыга Уһук Илин, Сибиир зонатыгар миэстэлэһэн үөрдүбүттэрэ. Бастакы ситиһиилэрэдэр тренер эрчиллиилэригэр, дьарыктарыгар сөптөөх хайысханы тутуһан иһэрин кэрэһэлээбиттэрэ, санаатын бөҕөргөппүттэрэ, саҥа үрдэллэргэ кынаттаабыттара.
Кэлиҥҥи оҕолоруттан ССРС спордун маастарын нуорматын толорбут Владимир Дергаловы, Уһук Илин, Сибиир зонатыгар бириистээх миэстэлэри ылаттаабыт Андрей Терентьевы, Алексей Прутскайы, Сергей Шестакову, “Азия оҕолоро” норуоттар икки ардыларынааҕы Спортивнай оонньуулар кыттыылаахтарын Светлана Шпиһи, Владимир Булгаковы, республика чемпионнарын Светлана Скорникованы, Люда Вечераны, Дмитрий Абхазовы, Андрей Терентьев өссө спорт национальнай көрүҥнэригэр спорт маастарын нуорматын толорбутун бэлиэтиэххэ сөп. Маныаха Гумар Вениаминович киһи быһыытынан элэккэй, оҕону тэҥнээҕин курдук кэпсэтэрэ, биир тылы сатаан булара, ону кытта туруоруммут соругу ситиһиигэ ирдэбиллээҕэ төһүү буоллахтара.
Маннык тренергэ иитиллибит, уһуйуллубут оҕолортон Надежда Манакованы (Костюк), Октябрина Егорованы (Голокова), Лука Наумовы, Мария Гоголеваны (Куприянова), Ася Мартынованы, Анна Манакованы, Людмила Лось, Андрей Терентьевы, уо.д.а. ааттаталыахха сөп. Бастакы тренердэрин холобурунан, сүрэхтэрин баҕатынан үрдүк анал үөрэҕи бүтэрэн физкультура учууталын, тренер, араас идэлэри баһылаан, чөл олоҕу туругурдуһан учууталларын аатын ааттаталлар.
Гумар Вениаминович олоҕун аргыһынаан Мерзия Валиахметовналыын ыччат дьон эт-хаан, өй-санаа өттүнэн сайдыылаах, бэрээдэктээх буола улааталларыгар олохторун анаан, педагог аатын өрө тутан кэллилэр. Түөрт оҕолоро, төһө да төрөппүттэрин туйаҕын хатарбаталлар, бэйэлэрин кэмнэригэр спордунан үлүһүйэн туран дьарыктаммыттара. Ол курдук улахан уоллара Дамир 100 м сырсыыга республика чемпионунан, Саха сирин норуоттарын Спартакиадатын призерунан буолбута. Оттон Зульхиялаах Равиль үөлээннээхтэрин ортотугар үрдүгү ойууга эмиэ инники күөҥҥэ сылдьыбыттара.
Мерзия Галибарова (Нурдинова) Тульскай уобалас Кимовскай оройуонун Казановка дэриэбинэттэн төрүттээх. 1972 сыллаахха Подмосковнай Малаховкаҕа тренерскай орто оскуола дипломун ылар, үлэлии барарга икки куорат эрэ хаалбыт – Орел уонна Саха сирэ. Мерзия үөрэнэ сылдьан Саха сирэ тыйыс тымныы айылҕалааҕын туһунан элбэх кэпсээни истэн бэйэтинэн билиэн-көрүөн наһаа баҕарар эбит. Кини, орто анал үөрэхтэнэн чэпчэки атлетика тренерин идэтин баһылаан элбэх былааннааҕа уонна олору олоххо киллэрэр соруктаах сылдьан дьүөгэтинээн Дьокуускайтан сылдьар волейбол тренерин көрсүбүттэр. Саҥа үөрэҕи бүтэрбит кыргыттары ол тренер Саха сиригэр кэлэн үлэлээҥ диэн ыҥырбыт. Эдэр испэсэлиистэр тылын быһа гымматахтар, ылыммыттар. Орджоникидзевскай оройуоннааҕы үөрэх салалтата Мерзияны Кытыл Дьураҕаыытар, дьүөгэ кыыһа Аллараа Бэстээххэ учууталынаннанар.
Кытыл Дьураҕа тиийэн айылҕа кэрэтигэр абылатан, өйүн—сүрэҕин сүүйтэрбит буолуон сөп, онон тута сөбүлээбит! Мерзия уулусса устун хааман иһэн ыаллар бүтэйдэригэр, дьиэлэрин муннугар кыһыл былаах ыйанан турарын көрөн маннык дьиэлэрин киэргэтэллэр эбит дии санаабыт. Кэлин билбитэ, дьон уу кутар массыынаҕа бэлиэлэрэ эбит. Аны туран, олохтоохтор сылгы, убаһа этин, балыгы сиикэйдии сииллэрин, тоҥ балыгынан аһыылларын сөҕө көрбүт. Кыһын муус ылан ууланаллара киниэхэ эмиэ саҥа, сонун буолбут. Дэриэбинэ олохтоохторо эйэҕэстэрэ, эдэр учууталга олус диэн көмөлөһөллөрө, бэл, унтуу уонна истээх бэргэһэ тигэн биэрбиттэр. Аан маҥнай минньигэс да минньигэс собону онно амсайбытын Мерзия ахта саныыр. Дьоно “тыйыс дойдуга бардыҥ, биир да киһини билбэккин, сахалыы саҥарбаккын, дьиэҕиттэн олус ырааххын” диэн куттана саныыллар эбит. “Олорор сирим сиэрин-туомун билиэхтээхпин, норуот үгэһин тутуһуохтаахпын, убаастыахтаахпын диэн өйдөбүллээх олорон кэллим, үгэстэрбит хайа эрэ өттө майгыннаһар курдук», — диир билигин Мерзия Валиахметовна.
Гумар уонна Мерзия Галибаровтар 1975 сыл алтынньы 11 күнүгэр ыал буоларга быһаарынан сыбаайба тэриммиттэрэ. Покровскайга олохсуйбуттара, түөрт оҕолоро күн сирин көрбүттэрэ. Айылҕаҕа сылдьалларын, кыһыннары-сайыннары балыктыылларын сөбүлүүллэр, тэллэйдииллэр, отоннууллар. Сахалар самаан сайыны уруйдуу-айхаллыы көрсөр бырааһынньыктарын ыһыаҕы олус сөбүлүүллэр.
Кэргэннии Галибаровтар 40 сыл устата спорт эйгэтигэр үлэлэһэн кэллилэр, олохторун устата үлэ туһа диэн өйдөбүллээх олороллор, оҕолорун да оннук ииппиттэр. “Биһиги оҕолорбутун иитиигэ сүдү эппиэтинэспитин өйдөөн сыһыаннаспыппыт. Ордук доруобай буолалларын туһугар кыһанарбыт, тоҕо диэтэххэ, доруобай эрэ киһи олох бары ыарахаттарын кыайар, уйар. Уолаттарбытын кыра эрдэхтэриттэн үлэ үөрүйэхтэрин кытта тэҥҥэ спортка дьоҕурдарын сайыннарбыппыт. Онно мин, аҕа быһыытынан спортка сыһыаннааҕым эмиэ оруоллаах буолуо дии саныыбын, — диир дьиэ кэргэн аҕа баһылыга Гумар Вениаминович. — Мерзия биһикки иккиэн арыгы, табаахдьаллыгар сыстыбатах дьоммут, онон оҕолорбут эмиэ оннук улааппыттарыттан үөрэбит». Галибаровтар оҕолоро бары олоххо бэйэлэрин суолларын-иистэрин булуммут, талан ылбыт идэлэринэн таһаарыылаахтык үлэлии-хамсыы сылдьар дьон: Дамир – индивидуальнай предприниматель, Шамиль – урбаанньыт, кыыстара Зульхия – химия учуутала.
Мерзия Валиахметовна уонна Гумар Вениаминович Галибаровтар ыччаты иитиигэ, улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ спорт сайдарын туһугар киллэрсибит кылааттара, үлэлээбит үлэлэрэ үрдүктүк сыаналаммыта, ону үгүс наҕараадалара, званиелара туоһулууллар. Гумар Вениаминович Россия спордун ветерана, «За заслуги в развитии физической культуры РС (Я)» бэлиэ хаһаайына, Хаҥалас улууһун бочуоттаах олохтооҕо, Учууталлар учууталлара уо. д. а. наҕараадалардаах, Мерзия Валиахметовна эмиэ «За заслуги в развитии физической культуры и спорта РС (Я)» бэлиэлээх, Россия спордун ветерана, РФ физкультураҕа уонна спортка туйгуна, Покровскай куорат бочуоттаах олохтооҕо.
Василий Можуков, СӨ спордун бэтэрээнэ, Покровскай к.