Наукаҕа айан
«Эллэйээдэ» оҕолор экспедициялара ааһан эрэр 2024 сылы кэккэ ситиһиилэрдээх, научнай булумньулардаах уонна арыйыылардаах атаарар:
— малакология диэн сирдээҕи улиткалары чинчийэр биология наукаларын салаатыгар Маамыгыр диэн үрэххэ икки саҥа көрүҥ сир улиткаларын булан арыйыыны наукаҕа оҥордубут. Биллиилээх малаколог Евгений Шиков Тверь куорат университетыгар чинчийэн Саха сиригэр сир улиткаларын саҥа көрүҥнэрин «Валлония Якутская» диэн ааттаан дакаастыыр ыстатыйалары бэлэмниир.
— Еланкаҕа «Соломонов Дабаана» диэн ааттаммыт Кембрийи чинчийэр научнай полигоҥҥа хас да наукаҕа 530 миллион саастаах таастыйбыт харамайдар саҥа көрүҥнэрин «эокринодеялары» буллубут, РАН академигын С.В.Рожновы кытта ол харамайдары чинчийиигэ научнай дакылааты Юлия Заморщикова саҕалаата.
— Орнитологияҕа 20 сыллаах практикабытыгар аан бастаан икки хотой уйатыгар ИБПК СО РАН учуонайдарын кытта фото-видео ловушка туруоран ханна да суох каадырдары ылан чинчийиини саҕалаатыбыт, олус элбэх хотойдор майгыларын көрдөрөр сөҕүмэр матырыйаал хомуйулунна.
— Мамонт саҕанааҕы кэми үөрэтэргэ Саха сирин Академиятын палеонтологтарыгар көмөлөһөн кэккэ саҥа арыйыылар оҥоһулуннулар. Куталаах диэн карьерга сүдү улахан мамонт аһыытын булан үөрэтии саҕаланна, Кыһыл Элэһин тукулааныгар сайгак чөмчөкөтүн иккис төгүл Семен Новгородов булан конференцияларга дакылаатынан кыттар.
— Этнографияҕа кэккэ саҥа булумньулар Эркээнигэ көстөннөр саха сүгэлэригэр үлэтин салҕаан Сергей Филиппов уонна туой иһит тоороххойдорунан саха күөс иһитин саҥа 18-с үйэтээҕи көрүҥүн сөргүтэн Никита Филиппов улуустааҕы академик Н.Г. Соломонов аатынан «Инникигэ хардыы» конференцияҕа лауреат буоллулар.
Ахсынньыга Третьяков Ньургун, Титов Эрсан, Ноговицын Айтал, Борисов Айсен Бүтүн россиятааҕы оҕолор «Наукаҕа бастакы хардыылар» конференцияҕа Москва куоракка ситиһиилээхтик кыттан кэллилэр.
Ааһан эрэр 2024 сыл илиҥҥи гороскобунан Дракон Сылыгар эллэйээдэлэр үгэстэринэн наукаҕа «драконынан» биллэр динозаврдар таастыйбыт уҥуохтарын салгыы көрдөөтүбүт-плезиозавр-муора ящердарын таастыйбыт уҥуохтара көстүөхтээх сирдэрин палеонтологтар Роман Калабин уонна Яков Колесников чинчийэн Табаҕа Тумуһугар Туймаадаҕа ыйан биэрдилэр.
Кэлэн иһэр Моҕой Сылыгар
Илиҥҥи гороскопка анаан Саха сирин эриэн үөннэрин үөрэтиини салҕыыр былааннаахпыт.
2016 сыллаахха Токко үрэххэ Саха сиригэр саҥа көрүҥ эриэн үөннэрэ Токкоорто оскуолатын оҕолор экспедицияларын кытта «амурский щитомордниктар» булуллубуттара, 2018 сыллаахха научнай ыстатыйа буолан тахсыбыта.
Климат сылыйыытынан ситимнэнэн эриэн үөннэр хоту диэкки сыҕарыйан иһэллэрин салгыы үөрэтиэхпит. Ити улахан проблема буоларын Мичил Ноговицын «Көтөрдөр саҥа көрүҥнэрэ хоту диэкки сыҕарыыйалара» диэн орнитологияҕа дакылаатынан конференцияларга кытта сылдьар.
Кэлэн иһэр Моҕой Сылыгар бука бары экспедицияҕа сылдьар Саха сирин үөрэнээччилэригэр элбэх научнай булумньулары уонна арыйыылары баҕарабыт!
Махтанабыт «Эллэйээдэ» экспедиция доҕотторугар, көмөлөһөр учуонайдарбытыгар, баҕарабыт бу дойдуга баар бары үчүгэйи, саҥа сылга ситиһиилэри!
«Эллэйээдэлэргэ» — кэлэн иһэр 30-сыллаах үбүлүөйүнэй походтарга саҥа научнай булумньулары уонна Россия Наукалара сайда-чэчирии турарынтуһугар арыйыылары, конференцияларга ситиһиилэри! АЛГЫС!
Прокопий НОГОВИЦЫН, «Эллэйээдэ» экспедиция салайааччыта.