Буойун Иван Лебедев
2022 сыл олунньу 24 күнүттэн Анал байыаннай дьайыы саҕаланан дойдубут президенэ Владимир Путин ити сыл балаҕан ыйын 21 күнүгэр 647 №-дээх ыйааҕынан быстах хомууру биллэрбитэ.
Болдьоспут кэммэр сахаҕа ортону үрдүнэн уҥуохтаах, күүстээх-уохтаах көрүҥнээх, Нөмүгүттэн төрүттээх Покровскай куорат олохтооҕо Иван Лебедев дьулурҕаччы хааман кэллэ, билистибит. Кини 40-ча сааһыгар 2022 сыллаахха сэтинньигэ бэйэтин баҕа өттүнэн анал байыаннай дьайыыга барбыт, 2023 сыл сайын этэҥҥэ эргиллэн кэлбит.
— Иван, барарга быһаарыныыны хайдах ылбыккыный?
— Дойдубут балаһыанньата хайдаҕын, Аан дойдуга туох буола турарын үчүгэйдик өйдүүр буоламмын эр киһи дьиэ кэргэнин, дойдутун хайаан да көмүскүөхтээх диэн бигэ санааны ылынан барбытым. Дойдубут салалтатын ыҥырыытын эр дьон толорор ытык эбээһинэспит буоллаҕа.
— Бэлэмнэниини ханна ааһан инники кирбиигэ тиийдиҥ?
— Инники кирбиигэ киирэргэ анал полигоҥҥа бэлэмнэниини ааспыппыт. Онтон Донецкай уобаласка алтынньы 8 күнүгэр саҕаламмыт Бахмут хайысхатыгар тиийбиппит. Соледар, Бахмут, Попаснай сирдэригэр анал байыаннай дьайыыга кыттыбытым, уоттаах сэриигэ инники кимэн киирээччи-пулеметчигынан, отделение хамандыырынан сылдьыбытым. Мин 15 кг ыйааһыннаах «Калашников» пулеметтаах этим, маҕаһыыныгар 100 ботуруон киирэр. Анал сиэптэритаһынан, үрүксээккэ уктан 30-га тиийэ ботуруоннаах маҕаһыыны, уопсайынан1500 ботуруону илдьэ сылдьарбыт. Чугастан ытыалаһарга эбии «Калашников» автоматы илдьэ сылдьарым. Үчүгэй бронежилет 12 кг ыйааһыннаах буолар. Итинник, элбэх сэрии сэптээх буоллаххына тыыннаах хаалыыга кыаҕыҥ улахан буолар. Маны барытын сүгэ-көтөҕө сылдьан туран-олорон, сүүрэн-көтөн сэриигэ инники кирбиигэ сылдьаҕын. Бастаан биллэн турар олус ыарахан этэ, кэлин эрчиллэн, буһан-хатан үөрэнэҕин. Дрон эбэтэр бэйэбит ааттыырбытынан «чыычаах» олус элбэх. Билигин урукку Аҕа дойду иккис сэриитин курдук буолбатах. Дроннар кыамталара араас, «Баба-Яга» диэн улахан кыамталаах көтөр тэриллэр бааллар. Балар гранататтан саҕалаан, тааҥканы утары миинэлэри, 120 мм снарядтарга тиийэ иилинэн көтөллөр.
— Ити ынырыктаах хапсыһыылары туоруургар туох көмөлөһөрүй?
— Адреналин диэн баар, хайдахтаах да уустук, ыарахан түгэҥҥэ ол көмөлөһөр. Сэриигэ үксэ артиллерия үлэлиир. Биһиги наар инники кирбиигэ сылдьарбыт, ойуур балаһаларын, окуопалары сэриилээһин сүрүн сорукпут этэ. куорат эрэсиимэ диэн баар, онно элбэх кыбартыыралаах хастыы да этээстээх дьиэлэргэ подъезтан подъезка, этээстэнэтээскэ киирсиилэр уустуктара.
— Өстөөхтөргө тас дойдулартан наймыламмыттар төһө элбэхтэрий?
— Өстөөҕү ылан көрдөххө тас судаарыстыбалартан наймыламмыт байыаннай сэрииһиттэр, таҥастарыгар, сэриилэрин сэбигэр тиийэ хааччыллыбыт французтар, поляктар, англичаннар, бразилецтар, грузиннар бааллара.
— Гуманитарнай көмө тиийэрэ дуо?
— Аска-таҥаска кыһалҕа суоҕа, барыта баара. Сахабыт сириттэн көмө тиийэ турааччы. Украина сэбилэниилээх күүстэрин саллааттара сахалартан куттаналлар. Биир дойдулаахтарым, саха уолаттара мындырдык сэриилэһэллэр. Бу анал байыаннай дьайыыга сылдьар дьон, чуолаан олохторун толук уурбуттар — бары геройдар, — диир Иван.
Биллэрин курдук, Бахмут иһин кыргыһыы Россия уонна Украина сэбилэниилээх күүстэрин улахан хабааннаах киирсиилэрэ буолбут сирэ. Бахмукка, Артемовскай куоракка, ыам ыйын 20 күнүгэр Россия былааҕын күөрэччи туруорбуттара. Иван осколочнай бааһырар, бэс ыйын 4күнүгэр хантараага бүтэн Донецкай уонна Луганскай норуодунай өрөспүүбүлүкэлэри көмүскээн, дойдутугар «Хорсунун иһин», «Бахмуттааҕы кыргыһыы кыттыылааҕа» мэтээллэрдээх уонна «Окуопа кириэһэ» дьоһуннаах бэлиэлээх эргиллэн кэлбитэ. Анал байыаннай дьайыы бэтэрээнэ буолан биэнсийэ ылар, анал чэпчэтиилэринэн туһанар.
Хорсун буойун, отделение хамандыыра, пулеметчик Иван Лебедев баҕа өттүнэн баран ытык иэһин төлөөн, Ийэ дойдутун чиэстээхтик уонна хорсуннук көмүскээн кэлбит киһиэхэ эйэлээх олоххо дьиэ кэргэниҥ, дойдуҥ дьоно-сэргэтэ туругура турарын туһугар олор, үлэлээ, дьоллоох-соргулаах буол!
Уйбаан УЙГУУРАП,
Хаартыска Иван Лебедев тус архыыбыттан туһанылынна.