Тумул нэһилиэгин өрөспүүбүлүкэҕэ, улууска биллэр, нэһилиэкпит аатын ааттатар, чаҕылхай ырыа ансаамбылбыт — «Кытыл Далбардара» тэриллибитэ 25 сылын бэлиэтиир дьоро тэрээһин буолан ааста. Кэлбит дьон, ыҥырыылаах ыалдьыттар, кыттааччылар олус астынан, дуоһуйан, сүргэлэрэ көтөҕүллэн, элбэх үтүө тыллары эттилэр.
Ансаамбыл кыттыылаахтара бииртэн биир тупсаҕай көрүҥнээх эгэлгэ таҥастарын кэтэн ырыа алыбар угуйдулар. 70 саастарын ааспыт сорох бэтэрээн-ырыаһыттар билигин да сэргэхтик туттан-хаптан, эдэрдиин-эмэнниин тэҥҥэ ыллаһа сылдьаллара үөрдэр. Сорох ансаамбыл кыттыылаахтара үҥкүүлүүр талааннарын көрдөрөн сөхтөрдүлэр.
25 сыл устата бу ансаамбылга барыта 20 кыттааччы ылласпыт эбит, сорох дьон күн сириттэн күрэнэн, сорохторо сааһыран тахсан, эдэрдэр эбиллэн, билигин 12-лэр. 2000 сыллаахха кулууп дириэктэринэн үлэлии сылдьыбыт Альбина Петровна Максимова тапталлаах кэргэнин өйөбүлүнэн, ансаамбыл солбуллубат баяниһын Егор Егорович Максимовы кытта бу ансаамбылы тэрийбитэ.
2007 сылтан «Кытыл Далбардарын» бэйэтин илиитигэр Надежда Михайловна Шадрина ылан бүгүҥҥү күҥҥэ дылы ситиһиилээхтик ыллата сылдьар. Кини туох да ырыа, музыка, култуура эйгэтигэр анал үөрэҕэ суох да буоллар, бэйэтэ айылҕаттан талааннаах, ис иһиттэн кыһаллан, эппиэтинэстээх киһи буолан ансаамбылы сайыннаран, тупсаран, харыстаан, бүөбэйдээн салайар.
«Кытыл Далбардара» дойдуларыгар олус бэриниилээх, холобур буолар дьоммут. Туох баар нэһилиэк, улуус, өрөспүүбүлүкэ тэрээһиннэригэр куруутун көхтөөхтүк кытталлар, ырыа күрэҕэр кытта тиийдэхтэринэ хайаан да ситиһиилээх кэлэллэр. Мэлдьи бэйэлэрин үптэринэн таҥастарын-саптарын ылынан, тиктэрэн, тиктэн сыанаҕа кэтэр көстүүмнэрин оҥостоллор. Маннык уус-уран самодеятельнай ырыа ансаамбыллаахпытынан биһиги, тумуллар, киэҥ туттабыт, хас биирдиилэригэр сүгүрүйэбит уонна өрүү махтанабыт!
Түгэнинэн туһанан, өссө төгүл «Кытыл Далбардара» ырыа ансаамбыл кыттыылаахтарын барыларын 25 сыллаах үбүлүөйдэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит! Инникитин даҕаны эриэккэс ырыалаах Тумулбут, Хаҥаласпыт олохтоохторун музыка эйгэтигэр угуйа, сырдыгынан сыдьаайа, бэйэҕит холобургутунан түмэр, үтүөҕэ-кэрэҕэ көҕүлүү тураргытыгар, сыралаах үлэҕит сыаналанан, үрдүктэн үрдүк ситиһии кэлэн иһэригэр баҕарабыт. Күн-дьыл өксүөнүн билиммэккэ, ыалдьар-кырдьар диэни аахсыбакка, чугас дьоҥҥут сылаас тапталынан кынаттанан, күн сирин бары үтүөтүн, кэрэтин билэн, үөрүү-көтүү үктэллэниҥ, дойдугут сылаас тыынынан арчыланан, сэргэхтик олоруҥ, дьоллоох-соргулаах буолуҥ диэн алгыс тылларын аныыбыт!
Сахаяна Лукина, Тумул с.