2-с Малдьаҕар нэһилиэгэр “Дьөһөгөй оҕото” түмэл саҥа дьиэтэ арыллан олохтоохторго биир умнуллубат түгэн буолла.
Бу дьиэ тутуута олохтоох дьаһалта көҕүлээһининэн, норуот күүһүнэн тутуллан олоххо киирдэ. Бырайыак быһыытынан олохтоохтор Арчы дьиэтин туттарар баҕалаахтара, ол эрээри, үп-харчы, хааччыйыы өттүттэн ыарахаттары көрсөннөр, эбийиэк ситэриллибэккэ таах халтай турбута. Олохтоох Общественнай сэбиэт бэрэссэдээтэлэ, учуутал идэлээх Парасковия Максимова сылгы куттаах бөртөлөргө Дьөһөгөй түмэлэ туспа дьиэлэниэхтээх диэн этии киллэрбитин олохтоох дьаһалта тута өйдөөн, өйөөн, силигин ситэрэн бу түмэл дьиэтэ баар буолла.
Үөрүүлээх күн күндү ыалдьыт буолан ыҥырыллан кэллилэр — түмэл дьиэтин тутуутугар көмөлөспүт Ил Түмэн дьокутаата, “Якутцемент” салайааччыта Алиш Мамедов, фонданы хаҥатыыга үлэлэспит кыраайы үөрэтээччилэр — СӨ үөрэҕириитин үтүөлээх үлэһитэ Капиталина Скрябина, үөрэҕирии туйгуна Митрофан Ефремов, Дьөһөгөйгө аналлаах иһити-хомуоһу туттарбыт олохтоохтор, өр сыл сылгыһыттаабыт дьон оҕолоро, аймахтара уонна тарбахтарыгар талааннаах кылынан иистэнэр Римма Трофимова, Лия Данилова бэйэлэрин айымньыларын бэлэх биэрбиттэр, ол иһигэр Красильникова Капитолина Семеновна тигэн хаалларбыт кылынан үлэтин кини кыыһа Саргылаана Осипова бэлэхтээн дьиэ ис бараанын өссө тупсарда.
Түмэл дьиэтэ, үгэс быһыытынан, кыһыл лиэнтэни быһыыттан, сиэри-туому толорууттан саҕаланна. Алгыс туомун алгысчыт Лидия Харитонова, тэрээһини СӨ үөрэҕириитин туйгуна Наталья Григорьева уонна култуура уус-уран салайааччыта Марина Соломонова иилээн-саҕалаан ыыттылар.
Нэһилиэк баһылыгын солбуйааччыта Егор Барахов үөрүүлээх быһыыга-майгыга Алиш Мамедовка истиҥ махтал тылларын анаан туран улахан таас чороону туттарда. Онно утары хардаран, дьокутаат түмэлгэ анаан хартыына бэлэхтээтэ. Ону таһынан, бу түмэл олоххо киирэригэр сүүрбүт-көппүт киһиэхэ Парасковия Максимоваҕа 10 тыһыынча солкуобай уу харчынан бириэмийэ туттарда, түмэл үлэҕэ киирбититтэн сүргэтэ көтөҕүллэн эһиил эбии ититии ситимин киллэриигэ көмө буолуом диэн эрэннэрэн кини олохтоохтор үөрүүлэрин өссө үрдэттэ.
Өр сылларга Улахан Ааҥҥа баһылыгынан үлэлээбит ытык дьоммут Игнатий Иванов, Александр Максимов уоттаах-төлөннөөх тылы этэннэр сүргэбит көтөҕүлүннэ. Александр Степанович түмэлгэ диэн ат толору симэҕин бэлэхтээбит өссө аны сыарҕалары бэлэхтиэм диэн эрэннэрдэ.
Бу дьоро күн «Көмүлүөк” бэтэрээннэр түмсүүлэрэ саҥа түмэлгэ диэн анаан бэйэлэрэ оҥорбут саламалаах ситиилэрин бэлэх ууннулар. Тэрээһини «Күбэйэ” фольклор бөлөҕө, 5-с кылаас үөрэнээччилэрэ Кирилл Голоков, Дамир Максимов, Покровскайтан “Ай ситим” фольклорнай бөлөх, “Эрэл” дуэт, дьахталлар түмсүүлэриттэн Татьяна Лукина ырыанан-тойугунан киэргэттилэр.
Саҥа түмэл малааһына Култуура киинигэр бэрт көхтөөхтүк ааста, сандалы остуол тула олорон кэлбит ыалдьыттар махтал тылларын этэн истиҥ бэлэхтэрин туттардылар.
Түмүккэ “Дьөһөгөй оҕото” түмэл хаһаайката Парасковия Максимова күндү ыалдьыттарыгар өйдөбүнньүк бэлэхтэрин туттартаата уонна бу түмэл тутуутугар көмөлөспүт Алиш Мамедовка, Людмила Борисоваҕа, Пудовтар дьиэ кэргэҥҥэ, «Бөртө» сылгы собуотугар, Михаил Павловка, Сергей Павловка, Эдуард Николаевка, Сергей Никифоровка, Семен Ивановка, Александр Голоковка, оскуола кэлэктиибигэр, үөрэнээччилэригэр, дьаһалта үлэһиттэригэр уонна биир дойдулаахтарыгар намнарга, ат макетын оҥорбут Үөдэй олохтооҕор Прокопий Скрябиҥҥа, Гаврил Винокуровка махтанна. Бу тэрээһинтэн бары да дуоһуйан тарҕастыбыт.
Инникитин баҕарыам этэ сылгы куттаах бөртөлөр түмэл дьиэлэрэ өссө да дьон-сэргэ сөҕө-махтайа көрөр экспонаттарынан туолуон. Сылгылаах дьон буоларгыт быһыытынан, маастардарга күүс-тирэх буолан кыл-сиэл бэрсэн кинилэр өссө сайдан, норуот маастардарыгар тиийэ үүнүөхтэрин, кэлэр-барар туристар ыллык тэбэн сылдьыахтарын, үүнэр көлүөнэ ыччаттаргытыгар экспонаттары билиһиннэрэр аһаҕас уруоктар ыытыллыахтарын, түмэл дьиэтэ кэҥээн-хаҥаан иһиэҕин баҕарабын. Парасковия Максимоваҕа айымньылаах үлэҥ ситиһиилэх, уйгу-быйаҥ арыаллаах буоллун!
Лидия Харитонова.