Россияҕа Дьиэ кэргэн, Саха сиригэр Оҕо аймах, Хаҥаласка Дьиэ кэргэн уонна оҕо сылларынан үлэҕэ-үөрэххэ үгүс бэлиэ түгэннэрдээх сылы түмүктүүр дьоро тэрээһин Покровскайга “Саргы түһүлгэтэ” култуура киинигэр буолан ааста. Бу өрөгөй күн улуус «Туйгун» бириэмийэтин чулуулартан чулууларга туттарыы тэрилиннэ.
Быйыл Хаҥалас общественноһа улууска бастакы үөрэх кыһата арыллыбыта 150 сылын бэрт тэрээһиннээхтик бэлиэтээн аһарда. Ону тэҥэ “Хаҥаластар буолабыт” улууспут өрөгөй ырыата айыллыбыта 25 сыла бэлиэтэннэ. Атын даҕаны бэлиэ тэрээһиннэр буолан аастылар, саҥа дьиэлэр, производственнай эбийиэктэр үлэҕэ киирдилэр. Үөрүүлээх, хомолтолоох да түгэннэр сэргэстэстилэр, дьоммут-сэргэбит дойдубут көмүскэлин туһугар анал байыаннай дьайыы кыттыылаахтарыгар, кинилэр дьиэ кэргэттэригэр күүс-көмө буолар.
Бу иккис сылын бастыҥнартан бастыҥнары бэлиэтээн улууспут анал ааттары иҥэрии күнүгэр култуура уораҕайын саалата дьонунан туолла. Тэрээһини арыйан улууспут баһылыгын солбуйааччыта Юрий Никифоров үлэ-хамнас түмүктэрин билиһиннэрдэ, үлэ чулуу дьонугар наҕараадалары туттарда. Ол курдук, бу күн Покровскайтан тыа хаһаайыстыбатыгар Департаменын экэнэмииһэ Наталья Шадрина СӨ үтүөлээх экэнэмииһэ бочуоттаах аат дастабырыанньатын уонна бэлиэтин тутта. Үөдэйтэн улуус бочуоттаах олохтооҕо Александр Филиппов, Покровскайтан СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Светлана Никифорова, анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа, СӨ УФСИН бэтэрээнэ Игорь Марсунов “Гражданскай килбиэн» Бочуот бэлиэнэн, Уулаах Аантан педагог Гаврил Максимов СӨ Баһылыгын Бочуотунай грамотатынан, Покровскайтан искусство оскуолатын преподавателэ Людмила Артамонова СӨ Бырабыыталыстыбатын Махтал суругунан о.д.а. наҕараадаланнылар.
Сыл түмүгүнэн бастыҥнар бэлиэтэннилэр
Үөрүүлээх тэрээһиммит сиэрэ-туома үөрэҕирии үбүлүөйдээх сылыгар иэҕилиннэ, салгыы муниципальнай сулууспа, доруобуйа харыстабылын, ыччат политикатыгар о.д.а. чулуу үлэлээхтэргэ наҕараадалар үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарылыннылар. Олортон чорботон этэр буоллахха, Софья Сидорова бириэмийэтинэн “Золотая рыбка” оҕо уһуйааныттан Марина Абакумова, Өктөмтөн бибилэтиэкэр Матрена Павлова, Софрон Сыранов аатынан бочуоттаах бэлиэнэн Покровскайтан 3 №-дээх оскуола дириэктэрэ Владислав Капитонов, Дьэртэн дьокутаат Мария Аянитова бэлиэтэннилэр, ону сэргэ өр сылларга бииргэ олорбут дьоһун ыал тутаах дьоно Бэстээх Чараҥыттан Альбина, Валерий Платоновтар, Күөрдэмтэн Галина, Дмитрий Архиповтар, Булгунньахтаахтан Григорий Григорьев, Евдокия Егорова, Александра, Илья Алексеевтар, Тиит Арыыттан Галина, Гаврил Олесовтар, Покровскайтан Татьяна, Владимир Наумовтар, Людмила, Николай Пшенниковтар “Семейная доблесть» диэн СӨ бэлиэтинэн наҕараадаланнылар.
Бу күн өссө 2024 сылга ыытыллыбыт Хаҥалас комплекснай спартакиадатын түмүгэ бөлөхтөрүнэн таҕыста. Манна бастакы бөлөххө 1000 киһиттэн элбэх нэһилиэнньэлээхтэргэ Нөмүгү нэһилиэгэ (баһылык Н.В.Устинов) бастаан 500 тыһ. солкуобайдаах сертификаты тутта. Иккискэ тахсыбыт Покровскай куорат (баһылык П.П.Гермогенов) 300, үһүс буолбут 1-Малдьаҕар муниципальнай тэриллиитэ (баһылык А.И.Васильева) 200 тыһ. солкуобайдаах сертификаттары туттулар. Иккис бөлөххө, 1000-ҕа тиийэ нэһилиэнньэлээхтэргэ, төхтүрдэр бастаатылар (баһылык К.Нь.У.Багдарыын) — 500, иккис буолбут тумуллар (баһылык С.В.Лукина) – 150, тиит-арыылар (баһылык Г.Д.Лукин) – 150, үһүскэ тахсыбыт 1-дьөппөннөр (баһылык А.А.Яковлев) 200 солкуобайдаах сертификаттарынан бэлиэтэннилэр.
“Эркээни хочото” олохтоох производство сайдыытын территориятыгар резидент статуһун иҥэрэр сибидиэтэлистибэни Өктөмтөн урбаанньыт Павлова Аграфена Семеновнаҕа, Төхтүртэн “Хахсык» ТХПК туттардылар.
Улуус дьаһалтатын аатыттан Юрий Никифоров ааһан эрэр Дьиэ кэргэн, Оҕо аймах сылларынан ыытыллыбыт араас күрэхтэр түмүктэринэн кыайыылаахтарга наҕараадалары туттарда. “Хаҥалас улууһун бастыҥ дьиэ кэргэнэ» күрэх үс көрүҥүнэн финалистарын Латышевтары,Бардеевтар-Федоровтары, Монастыревтары, Матвеевтары, Никонтовтары уонна кинилэри өйөөччү “Нараада-Villige”отел-паарка төрүттээччилэрин, “Металл-торг” ХЭТ дириэктэрин Мира Дону, “Аарыматурс” ХЭТ генеральнай дириэктэрин Александр Сыромятниковы сыанаҕа ыҥырда.Бу киэһэ «Нараадаттан» пааркаҕа дьиэ кэргэнинэн хонон, сынньанан ааһарга Никонтовтар, «Ленские Столбы” НП базатыгар сынньанарга Монастыревтар, бэйэлэрин оҕолорун кытары оҕо иитэр Латышевтар сертификаттары туттулар. «Элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн” күрэҕин кыайыылаахтара Бардеевтар-Федоровтар, “Бастыҥ эдэр ыал” ааты ылбыт Матвеевтар 100-түү тыһ. солкуобайдаах сынньанар путевкаларынан бэлиэтэннилэр.
Бу киэһээ өссө “Сыл бастыҥ дьиэ кэргэнэ” өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэххэ иккис миэстэни ылбыт түөрт оҕону атахтарыгар туруортаабыт, элбэх сиэннэрдээх тыа сирин удьуор үлэһит дьоно Егор уонна Евдокия Герасимовтар бэлиэтэннилэр. Ол быыһыгар ааһан эрэр Сылы түмүктээн сир симэхтэрэ, кырачаан оҕолор арыаллаах Айыыһыт Хотун тойук туойан сахалыы халандаарынан кэлэн иһэр Иэйэхсит Хотуҥҥа Сыл бэлиэтин туттарда….
“Туйгун” анал бириэмийэни туттулар:
“Бастыҥ предприниматель» — эттэн аһылык арааһын оҥорон таһаарар “Немюгинские полуфабрикаты» тэрилтэлээх урбаанньыт Борисов Михаил Семенович;
“Бастыҥ тыа хаһаайыстыбатын тэрилтэтэ“ – ТХПК “Хахсык» (сал. Т.А.Осипова);
«Учуот уонна отчуот үрдүк хаачыстыбата» — Афанасьева Екатерина Романовна, «Хаҥалас оройуонун кииннэммит бухгалтерията” хааһына муниципальнай тэрилтэтин сүрүн буҕаалтыра.
Хаҥаласка үөрэҕирии 150 сылын түмүктээн
“Оҕо бастыҥ театральнай кэлэктиибэ“ – “Эдэр талааннар» П.И.Шадрин аатынан Өктөм орто оскуолатын театральнай кэлэктиибэ (салайааччылар Т.А Давыдова, А.Д.Яковлева);
“Бастыҥ общественнай холбоһук“ – А.И.Борисов аатынан Төхтүр “Эркээни» култуура сайдыытын киинин “Көмүс сүүтүк“ айар түмсүүтэ (сал. Е.Н.Барамыгина);
“Сыл бастыҥ общественнига“ – Павлова Александра Алексеевна, 1-Малдьаҕар нэһилиэгин бэтэрээннэрин сэбиэтин салайааччыта;
“Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оскуолата“ – сорох предметтэри дириҥэтэн үөрэтэр оскуолалар, гимназиялар, лисиэйдэр ортолоругар И.М.Яковлев аатынан Покровскай 1 №-дээх орто оскуола (сал. С.С. Шишигин);
«Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оскуолата» — уопсай орто үөрэхтээһин оскуолаларын ортолоругар П.И Шадрин аатынан Өктөм орто оскуолата (сал. К.Ф. Афанасьева);
“Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оскуолата” – ситэтэ суох орто оскуолаларга Кыһыл Үрүйэ оскуолата (сал. Г.Г. Антипина);
“Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оҕо уһуйаана” – куорат сирин оҕо тэрилтэлэригэр Мохсоҕоллоохтон «Аленушка” оҕо сайдыытын киинэ (сал. М.А. Пышненко);
“Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оҕо уһуйаана” — тыа сирин оҕо тэрилтэлэрин ортолоругар Нөмүгүттэн «Чуораанчык» оҕо уһуйаана (сал.О.В. Анисимова);
“Үбүлүөйдээх сыл бастыҥ оҕо уһуйаана” — үөрэх кыһаларыгар оскуолаҕа бэлэмнээһин бөлөхтөрүгэр – М.Е.Николаев аатынан Өктөмнөөҕү наука үөрэх киинин оҕо уһуйаана (сал. солб. В.Н. Шевелева);
“Сыл бастыҥ үөрэнээччитэ“— Шарков Андрей, Покровскай 3№-дээх орто оскуолатын 11-с кылааһын үөрэнээччитэ;
«Уһуйаан сыл бастыҥ иитиллээччитэ» — Борисова Диана, “Кэскил” оҕо уһуйаанын иитиллээччитэ.
Үлэ эйгэтигэр
“Тырааныспар эйгэтин бастыҥ үлэһитэ“ – «Автодор РИК” АО суоппара Кузьмин Андрей Евгеньевич;
“Олорор дьиэ хомунаалынай хааайыстыбатын уонна тутуу эйгэтин бастыҥ үлэһитэ“ – Самсонов Георгий Ильич, СӨ «Олорор дьиэ хомунаалынай хаһаайыстыбата” ГУТ Хаҥаластааҕы салаатын Сиинэ учаастагын маастара;
“Доруобуйа харыстабылын эйгэтин бастыҥ үлэһитэ“ – Емельянова Наталья Иннокентьевна, Хаҥаластааҕы киин балыыһа клиникаҕа-диагностикаҕа лабораториятын сэбиэдиссэйэ;
“Спортивнай федерация бастыҥ салайааччыта” – Севостьянов Федор Михайлович, Хаҥалас улууһун гиирэ спордугар федерациятын бэрэссэдээтэлэ.
Хаҥаласка Дьиэ кэргэн уонна Оҕо аймах сылларынан
“Эдэр дьиэ кэргэн “— Михаил Павлович уонна Елизавета Анатольевна Матвеевтар дьиэ кэргэттэрэ, Дьэр нэһилиэгиттэн;
“Элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн“ – Айсен Николаевич уонна Мария Николаевна Бардеевтар-Федоровтар дьиэ кэргэттэрэ, Покровскай куораттан;
“Бэйэлэрин оҕолорун кытары оҕо иитэр дьиэ кэргэн” – Николай Семенович уонна Алексана Юрьевна Латышевтар дьиэ кэргэттэрэ, Покровскай куораттан.
Муниципальнай тэриллиилэргэ бастыҥнара аттаннылар
“Бастыҥ муниципальнай тэриллии” – 500 тыһ. солк. бириэмийэ, “1-Малдьаҕар нэһилиэгэ» тыа сирин поселениета (баһылык А.И.Васильева), 1000-тан тахса нэһилиэнньэлээхтэргэ, 1000-ны кыайбат нэһилиэнньэлээхтэргэ — 500 тыһ. солк. бириэмийэ -“1-Дьөппөн нэһилиэгэ” тыа сирин поселениета (баһылык А.А. Яковлев).
Кэлэн иһэр Саҥа сылынан!
Дьэ, ити курдук, ким олоххо көхтөөх көрүүлээх, сомоҕо, кыахтаах уонна үлэҕэ-хамнаска дьулуурдаах Хаҥалас улууһун сылы түмүктүүр «Туйгун” бириэмиэйэтин үөрүүлээх быһыыга-майгыга тутта. Барыгытын истиҥник эҕэрдэлиибит уонна саҥа ситиһиилэри баҕарабыт!
Бу дьоро киэһэни киэргэтэ Дьокуускайтан, нэһилиэктэртэн кэлбит артыыстарбытыгар, үҥкүү ырыа бөлөхтөрүгэр, кыайыылаахтары бэлиэтииргэ кыттыбыт тэрилтэлэргэ, урбаанньыттарга барҕа махталбытын тириэрдэбит. Үүнэр сыл дьоһун арыйыылары, олохпут бары эйгэтигэр саҥа ситиһиилэри аҕаллын! Сахабыт өрөспүүбүлүкэтигэр Ил Дархаммыт Улуу Кыайыы 80 сылыгар үктэнэрбитин бэлиэтээн туран, 2025 сылы Аҕа дойдуну көмүскээччилэр Сылларынан биллэрдэ. Сомоҕо буолуоҕуҥ, дойдубутугар күүтүүлээх Ил-Эйэ олохсуйдун!
Людмила Аммосова.