Талба-талыы хонуулардаах, сыспай сиэллээҕи сындылыта сүүрдэр киэҥ-куоҥ сыһыылардаах, остуол ньуурун курдук көбүс-көнө ньуурдаах дэхси сирдээх-уоттаах, «Күөрдэм күөрэгэйдэрэ» аатынан биллэр-көстөр, Өлүөнэ Эбэ уҥа биэрэгэр турар Күөрдэм диэн нэһилиэккэ, сахалыы сайаҕас тылы өрө тутар, саха тылын дьылҕатыгар дууһалыын-сүрэхтиин бүүс-бүтүннүү долгуйар, бэйэтэ сайыҥҥы чаҕыл күн сардаҥаларыныы куруутун сырдыгынан сыдьаайа, үөрэн-көтөн мичилийэ сылдьар саха бастыҥ Далбар Хотуна Саргылаана Семёновна Фёдорова — Саргылана Сайын үбүлүөйдээх 55 сааһыгар бэһис кинигэтин сүрэхтээһинэ буолан ааста. Дьэ кырдьык да, «биэс, биэс уонна биэс» сыаналарга үөрэнэр диэх курдук, кинигэтин биһирэмэ — кэтэспиппит, эрэммиппит курдук, бастыҥ «биэс» сыанаҕа буолан ааста. Аан бастакынан тылы Саргылаана эдьиийдэригэр биэрдилэр. Кинилэр Саргылаана оҕо сааһын санаан, кини кыратыттан тыл баайдааҕа биллэн барбытын бэлиэтээн, олус элэккэй, эйэҕэс майгылааҕын, олус үөрүнньэҥин, барыга бары талба талааннааҕын, дьонун түмэ тардар ураты дьоҕурдааҕын билиһиннэрэн кэпсээн, бэйэлэрэ ис-истэриттэн сырдаатылар, балтыларынан киэн тутуннулар.
Кинигэтин бастакы түһүмэҕэ ааттарын ааттатар, туйахтарын хатарар баар-суох эрэллэригэр — оҕолоругар, сиэннэригэр анаммыт. «Сиэн — Чээннэр» диэн, аата да этэринии, олус кэрэ чээн дьоннор, эйэҕэс эбээлэрин, күн-күбэй ийэлэрин олус таптыылларын бигэргэтэн, дакаастаан, мип-минньигэс тылларынан этэн-тыынан саҥаран, кып-кырачаан эрээри: «Эбээ, эн кырыйдыҥ. Бэлиэр 55 сааскын туоллуҥ. Ол гынан баран, эн сүүс сааскын куоһараар, биһигини кытта икки сүүс сааскар тиийээр,» — диэн ис сүрэхтэриттэн тахсыбыт истиҥ тыллара, тапталлара, кырдьык да, кытыйа иһиттэн бычалыйа сылдьардыы, эппиттэрэ-тыыммыттара киһини олус соһутта, үөртэ, долгутта. Эбээлэрин баай уус-уран тылын, сайаҕас саҥатын-иҥэтин — эбээлэрин ньилбэгэр олорор буолуохтарыттан ылата, ийэлэрин илгэлээх эмиийин үүтүн эмсэхтээн улаатыахтарыттан ыла, эттэригэр—хааннарыгар иҥэриммит бу кырачаан дьоннортон киһи олус элбэҕи долгуйа кэтэһэр, эрэнэр, итэҕэйэр эбит. Сайаҕас сахабыт тыла сүппэтигэр, саргылана—чэчирии сайдарыгар киһи бигэтик эрэнэр, итэҕэйэр буолар эбит. Саргылаана уоллаах кыыһа этэн-тыынан эҕэрдэлээбиттэрэ кэрэтиин! Эчи тылларын баайа дэлэйиин! Күн-күбэй ийэтин талба талаанын батан, кыыстара ырыаһыт мааныта эбит. Ийэтин: «Миигин кытта ыллас эрэ,» — диэн көрдөһөн, «Ыллаа» диэн олус кэрэ ырыаны мустубут бар дьоҥҥо ийэтинээн бэлэх ууннулар.
Кинигэ сүрэхтэниитин бэлиэ ураты түгэнинэн — саксофонист Дмитрий Павлов чахчы да кыайа туппут инструменыгар хаста да төхтүрүйэн тахсан оонньоон, бу дьоро тэрээһиҥҥэ мустубут дьону барыбытын муусука алыптаах эйгэтигэр кыырата көтүтэн, барыбытыгар да олус долгутуулаах дьикти туругу бэлэхтээн, бары олус чуумпуран иһийэн олорон, алыптаах муусука кэрэ дорҕоонугар абылата уйдардыбыт. Киэҥ саалга мустан олорор дьон, бары хайдах эрэ биир ситимҥэ киирэн, бары «кулгаах—харах иччитэ» буолан, бу кэрэ муусука дорҕооно барыбыт сүрэҕэр-быарыгар иҥэн, сүрдээҕин диэн ис-испититтэн мичилийэ үөрэ, сырдыы олордубут. Түгэнинэн туһанан, бу олус талба талааннаах эдэр киһиэхэ Дмитрий Павловка барҕа махталбытын тиэрдиэҕиҥ! Бары кэрэни эрэ, кэрэ эйгэтигэр өссө да элбэх киһини ыҥыра-угуйа турарыгар ис сүрэхтэн баҕарыаҕыҥ.
Салгыы кинигэ иккис түһүмэҕэр киирдибит. Саргылаананы кытта бииргэ үлэлиир кыргыттара, дьүөгэлэрэ мустан кэлэн, бары этэн—тыынан, Саргылаана хоһооннорун дорҕоонноохтук доргуччу ааҕан билиһиннэрэн, олус истиҥ эҕэрдэлэр, баҕа санаалар кыырайа көттүлэр, өссө абылаҥнаах турукка мустубут дьону киллэрдилэр. «Ол икки—үс чааһы быһа биһиги хайдах тулуйан олоруохпутуй?! Ол тухары, быстары билбэт хоһоону истиэх диэтэххэ, эчи уһунуун! Сылайан бүтэр буоллахпыт дии!»- диэн тыллаах дьон буоллулар сорох кэлбит дьоммут. Онтон сыыйа сирэйдэрэ сырдаан, имнэрэ тэтэрэн, харахтара чаҕылыһа уоттанан, үөрэн—көтөн мичээрдээн, мичилиһэ олороллоро көрүөххэ кэрэтиин! «Хайа, бэлиэр бүтэ оҕуста дуо? Хайдах наһаа кылгаһый? Биһиги өссө да истэ олоруо эбиппит дии,»— диэн аны саҥалаах дьон буолан биэрдилэр, били бастаан саарбахтыы санаабыт дьоммут. Поэзия кэрэ алыптаах эйгэтигэр сүрдээх элбэх киһини ыҥыра угуйбуппутуттан биһиги, айар куттаах дьон, олус диэн үөрдүбүт, астынныбыт, дуоһуйдубут, долгуйдубут.
Кинигэ үһүс түһүмэҕэ Саргылаана алтыһа сылдьар биир куттаах, биир туруктаах, биир сыаллаах—соруктаах дьонугар анаммыт. Бастакынан, нэһилиэк киэн туттар дьоно — «Өлүөнэ долгуннара» айар түмсүү чилиэннэрэ бэйэлэрин билиһиннэрдилэр. Саргылаана саҥа кинигэтиттэн хоһооннору дорҕоонноохтук аахтылар, кэпсээтилэр—ипсээтилэр. Айтыына Уран, Мойуу Кыыһа, Мэҥэ кыыһа Алгыстаана диэн ааттары, хомоҕой хоһоон хонуутун дьоно—сэргэтэ бары да билэллэрэ, истэллэрэ чахчы. Бу аҕыйах мүнүүтэ иһигэр дьүөгэлэрин олус муударайдык билиһиннэрэ охсон, кэрэ хоһооннорунан күндүлүү охсон, айар куттаах дьон диэх курдук, эчи тыллара баайыын! Кэрэтиин! Абылаҥнааҕыын! Аҥаардас кэрэ көстүүлэрэ даҕаны — уратытын! Умсугутуулааҕын! Киһи олох үөрэ, хайҕыы көрөр!
Ильич Афанасьев — Алмаас салайааччылаах өрөспүүбүлүкэтээҕи суруйааччылар «Иэйии» диэн коммерческайа суох тэрилтэтиттэн салайааччыны солбуйааччы, ырыаҕа ылланар Кыыллаах Арыыттан төрүттээх киэҥ эйгэҕэ биллэр суруйааччы, поэтесса, прозаик Мария Поскачина бастакынан тыл эттэ. Буруолуу сылдьар иэйиитин төбөтүгэр сааһылаабытын, буруолаппытынан дьүөгэтигэр Саргылана Сайыҥҥа бэлэх уунна. Күөх Ньурбаттан төрүттээх Сарыада дьүөгэтигэр истиҥ — иһирэх тылларын анаата. Буруолуу сылдьар иэйиитин — Саргылана Сайыҥҥа туһулаабыт хоһоонун тылларын, дьон дьүүлүгэр таһаарда, дьүөгэтигэр бэлэх уунна. Ыраах Абый улууһуттан Байды нэһилиэгиттэн төрүттээх, нарын-намчы Мария Бережнова — Тупсууна Байды, киһи эрэ абылата көрүөх, наһаа нарын үҥкүүтүн, наһаа намчы быһыытынан-таһаатынан олус имигэстик хамсанан үҥкүүлээн, дойдутун ахтылҕанын таһааран, хас көтөр-сүүрэр хамсаныыларын олус имигэстик хамсанан көрдөрөн, биир саҥата суох, аҥаардас үҥкүү тылынан, аҕыйах мүнүүтэ иһигэр дойдутун баай историятын, кэрэ айылҕатын, тыйыс тымныытын, көтөрө-сүүрэрэ дэлэйин, аҥаардас үҥкүү кэрэ, абылаҥнаах тылынан, мустубут дьоҥҥо бэлэх уунна. Эчи нарыныын! Эчи намчытыын! Эчи кэрэтиин! Эчи имигэһиин! Чахчы да: «Талааннаах киһи барытыгар талааннаах,» — дииллэрэ дьэ чахчы эбит! Көрдүбүт, сөхтүбүт, итэҕэйдибит, ымсыырдыбыт, биһирээтибит, киэн тутуннубут, бу талба талааннаах кыыһы кытта бииргэ алтыһа сылдьарбытыттан! Олус диэн астынныбыт, дуоһуйдубут.
Эрэгийиэннээҕи «Айар Кут» поэттар уонна прозаиктар сойуустарыттан салайааччы, ырыа дьүһүлгэнин айааччылар Сойуустарын чилиэнэ, Доруобуйа харыстабылын Туйгуна Зоя Никандровна Тимофеева — Кэкэрдэ эҕэрдэлээтэ. Тыл бастыҥын, талбатын кэрэ Далбар Хотуҥҥа — Саргылаанаҕа анаата. Бэйэтэ айбыт хоһоонун ырыа гынан көтүппүт дьүрүлүн, көмүс куолаһынан дьирилэтэн ыллаан, дьүөгэтигэр бэлэх уунна. Мустубут дьону биир ситимҥэ өссө дириҥэтэн киллэрдэ, чиҥэттэ. Эҕэрдэ суругу, сэмэй бэлэҕи түмсүүтүн аатыттан туттарда Чурапчыттан анаан—минээн кэлбит Аана кыыһа — Наталья Егоровна Сергеева, Аллараа Бэстээххэ дьонун кэтэһэ таарыйа, түмпүт санааларын лоскуйдарын, саха бастыҥ кыыһыгар Саргылаанаҕа — саха тылын дьылҕатыгар ис сүрэҕиттэн кыһаллар, долгуйар киһиэхэ анаата. Бириэмэ ыгымын өйдүүр, билэр эрээри, өссө 1-2 мүнүүтэ биэрэллэригэр көрдөстө: «Биһиги, айар куттаах дьон, биир олус кэрэ үтүө үгэстээхпит. Ханна да тиийдэрбит, ааптар хоһоонун хайаан да доргуччу ааҕар эбээһинэстээхпит. Ол үтүө үгэспиттэн бүгүн да туора турбакка, Саргылана Сайын «Айар куттаах доҕотторбор» диэн хоһоонун, баһаалыста, ааҕаниһитиннэрэрбин көҥүллээҥ,» — диэн көрдөстө. «Баһаалыста, миигин түүн 12 чааска дылы хоһооннору ааҕарбын көҥүллээҥ эрээ,» — диэн бар дьонун дэлби күллэрдэ, үөртэ—көтүттэ.
«Күөрдэм – 2-с Дьөппөн, олус үтүө, мааны ыалдьытымсах дьоннордоох, кэрэ айылҕалаах сир. Мин манна иккис сырыым, ол да буоллар, үөрэ—көтө кэллим. Кырдьык даҕаны, туох эрэ дьикти, тыыннаах, киһини тардар ураты күүстээх сир. Ааспыкка Саргылана — Сайын ыҥырбытыгар, хайаан да барабын диэн испэр санаабытым, харахпар абылаҥнаах Туруук хайа, баараҕай тутуулаах таҥара дьиэтэ, үтүөкэн майгылаах кыргыттар, чаҕылыччы сылааһынан тыкпыт күн сарадахтара, умсугутуулаах Күөрдэм көстөн ааспыта. Түргэн сырыылаах тимир көлө өр гыммакка, тиийиэхтээх сирбитигэр сирилэтэн аҕала оҕуста. Олус тупсаҕай култуура дьиэтэ, биһигини кэтэспиттии, сырдаан өссө тупсан үөрэ—көтө көрүстэ. Киэҥ саалаҕа киэргэммит дьон тоҕуоруһа мустан, өрө көтөҕүллэн, тэрээһин саҕаланарын кэтэһэн олороллор. Аргыый сыыйа—баайа ыытааччы нарын—намчы куолаһынан Саргылана Семеновна«Мин аптаах көһүйэм» бэһис кинигэтин биһирэмэ иэйиилээхтик саҕаланна. «Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн этиигэ, Саргылана — Сайын лоп—бааччы сөп түбэһэр. Идэтинэн учуутал. Култуура эйгэтигэр талаана, ханнык да түгэҥҥэ, биир сиргэ турбат. Өрүү бэйэтин таһымын үрдэтинэ, сайда сылдьар киһи быһыытынан, чаҕылхай кыымынан тыган нэһилиэк, норуот туһугар бэйэтин сыратын, кылаатын киллэрсэ сылдьарыттан олус үөрдүбүт. Саргылана — Сайын суруйар талаана ураты сөҕүмэр. Кинигэтэ үс түһүмэххэ араарыллыбыт: «Сиэн — Чээннэрим», «Олох туһунан», «Махтанабын» диэн араас ис хоһоонноох бииртэн—биир хомоҕой хоһооннор тиһиллибиттэр. Эҕэрдэ бэлэхтии кэлбит дьон, чугас аймахтара, бииргэ үөрэммит үөлээннээхтэрэ буруолуу сылдьар кинигэттэн сөбүлээбит хоһооннорун хоточчу астына — дуоһуйа аахтылар. Биһиги — «Иэйиилэр», салайааччыбыт Илья Ильич Афанасьев — Алмаас илии баттааһыннаах эҕэрдэ сурукпутун солбуйааччыбыт, Өлүөхүмэ улууһун Кыыллаах Арыы нэһилиэгин Бочуотттаах олохтооҕо, Култуура эйгэтин Туйгуна, Мария Поскачина ааҕан иһитиннэрдэ. Тамара Николаева — Сарыада — Доруобуйа харыстабылын туйгун үлэһитэ бэйэтин анабыл хоһоонун аахта. Инна Николаева — Угинка, СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, эмиэ анабыл хоһоонунан эҕэрдэлээтэ. Мария Бережнова — имигэс бэйэтэ хотугулуу матыыпка, олус нарыннык туттан—хаптан, үҥкүү бэлэхтээтэ. Анастасия Ющенко — Алгыстаана, уһуйаан иитээччитэ, кылыһахтаах кэрэ куолаһынан тойуктаан дьиэрэһиттэ. Тэрээһин үрдүк таһымҥа ааста. Кэлбит дьону ырыа, хоһоон, үҥкүү абылаҥа ыбылы кууста. Дмитрий Павлов, саксофон дьикти матыыбыгар киллэрэн, ыраахха көтүттэ. Бу сылаас тэрээһинтэн үгүс элбэх дьикти кэрэни иҥэринэн, мичээр кыымнаах дьиэбитигэр төнүннүбүт. Саргылана Семеновнаҕа — Саргылана Сайыҥҥа чэгиэн доруобуйаны, үгүс үтүмэн ситиһиилэри, толору дьолу, дьиэ кэргэнигэр ил — эйэни, этэҥҥэ буолууну баҕарабыт!» — диэн бэйэтин санаатын үллэһиннэ Инна Николаева — Угинка.
«Күөрдэм диэн ааты истээт, көрүөх—билиэх баҕам баппакка, биир бастакынан барсарга сөбүлэҥмин биэрбитим. Онтон дьэ Саргылана — Сайын диэн кэрэ ааттаах Далбар кинигэтин презентация эбитин сэҥээрбитим. Сарсыарда эрдэттэн оҥостон айаҥҥа туруммуппут. Күөрдэм аатын курдук абылатар кэрэ айылҕалаах, оннук дьоһун дьоннордоох, тупсаҕай оҥоһуулаах, киһи хараҕа хатанар тутуу дьиэлэрдээх, сэдэх оҥоһуулаах Таҥара дьиэлээх, ыраас, дэхси уулуссалаах дэриэбинэҕэ кэллибит. «Ситим» киин култуура дьиэҕэ тохтоотубут. Киин таһыттан элбэҕи эрэннэрэр. Икки этээстээх, сиэдэрэй көстүүлээх дьиэҕэ, киирээти кытта, сылааһынан ил гынна. Иккис этээскэ бүттүүн сиэркилэ ыскааптаах театр анаан дьарыктанар хоһугар атаардылар. Аа-дьуо симэнэн—таҥнан, аллара түстүбүт. Бүгүҥҥү бырааһынньыкпыт буруйдааҕар минньигэс мичээринэн мичилийбит Саргылана — Сайыҥҥа туһаайан, үгүс үтүө тыл этилиннэ, ылбаҕай ырыа ылланна. Саамай дууһам кылын таарыйбыт саксофонист ыллатар—ытатар мелодията, поэзия абылаҥар киирбиппин бигэргэттэ. Бииртэн биир буруолуу сылдьар хоһоон тиһилиннэ, хоһооммут хонуута сиэдэрэй чэчиктэринэн туолла, дьоро киэһэбитин ситэри симээтэ. Саргылана — Сайын кырдьык даҕаны, самаан сайыны санатан, мустубут дьон сүрэҕин дыргыл сыттаах чэчигинэн киэргэттэ! Баҕарыам этэ киниэхэ — бүгүҥҥү дьоро киэһэ «буруйдааҕар» инники дабайар бичигиҥ далаһата өссө үрдүк, чиҥ буолуон, умсулҕан көтүүтэ куйаар киҥкиниир иэнинии муҥура суох буолуон, оттон дууһаны таарыйар кыла нарын, кэрэ, умсулҕаннаах буолуон!» — диэн санаатын үллэһиннэ Мария Константиновна Бережнова — Тупсууна Байды.
«Мин оскуола саҕаттан суруйабын. Ол гынан баран, бу айар идэ — бу мин олоҕум суола диэн этэр кыаҕым суох. Айар аартыгар ааһан иһэр ыалдьыппын. Идэбинэн эмчиппин, идэбин наһаа таптыыбын. Суруйабын, суруйбат буолбатахпын. Ыллым да, суруйуохпун эмиэ сөп. Суруйбуппун таһы—быһа умнуохпун эмиэ сөп. Куоракка кыстаабытым иккис сылым. Дойду ахтылҕана диэн баар эбит — туохтааҕар даа күүстээх! Ахтыбыт санаабар, киирэн кэлэр Ньурба киһититтэн мин дойдум сыта кэлэргэ дылы… Ньурба чээлэй күөҕэр, Ньурба сайаҕас санаалаах дьонугар туох тэҥнэһиэй?! Дойдум туһунан тохтообокко чоргуйуохпун сөп. Псевдониммын дьүөгэлэрим биэрбиттэрэ. Арааһа, онно улахан оруолу Сунтаар сарыадалаах сыһыыта оонньообута буолуо. Мин айар куттаах эрэ киһибин, суруйааччы буолбатахпын. Мин үөрэнэбин эрэ диэммин «Иэйиилэрдиин» эҥэрдэһэбин, «Ньурбам уоттарынаан» доҕордоһобун. Саргылана Сайынынан киһи киэн туттуон эрэ сөп киһитэ. Кини — ити көстөр бэйэтинэн. Ханна да сылдьыбытын иһин, итинник иһирэх мичээрдээх, сайаҕас санаалаах буолар. Маладьыас эрэ диибин. Чахчы да, бэйэтин суолун—ииһин булуммут, бу олоххо халбаҥнаабат биир сүнньүлээх киһи. Ити айылаах түбүктэн кинигэ таһааттарааһын диэн — хайҕабыллаах эрэ суол. Айар кут киһиэхэ барытыгар бэриллибэт. Ити үөһэттэн этитиллибит талаан. Ону сөпкө туһанар — айар куттаахха биир сүдү талаан диэххэ дуу… Хоһоон, кэпсээн суруйдуҥ да, эн суруйааччы буолбаккын. Суруйааччы үрдүк аатын, эн айымньыгын дьон-сэргэ ааҕар, сэргиир буоллаҕына, айар кутун аартыгын аана аһаҕас эбит диэххин сөп. Биһиги Саргылаанабыт айар кутун аартыгын аана аһаҕас…», — диэн санаатын үллэһиннэ Тамара Николаева — Сарыада, Ньурба.
Салгыы режиссер, юрист идэлэрдээх, СӨ автомобильнай транспорын бочуоттаах үлэһитэ, Дьокуускай куорат Дууматын «Знак признания заслуг» бэлиэтин хаһаайката,Өлүөхүмэ улууһун Кыыллаах нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо Мария Еремеевна Поскачина дьүөгэтигэр Саргылана Сайыҥҥа анаабыт хоһоонун билиһиннэрэбин.
«Тохсунньу сүүрбэ биэс күнүгэр
Күөрдэм ытык сиригэр,
Иккис Дьөппөн нэһилиэгэр,
Ыҥырыыны ылынаммыт,
Айан суолун туттубут.
Бүппэт сэргэх сэһэннээх,
Ырыа — тойук аргыстаах,
Ытык бэлиэҕэ ас кээһиилээх,
Саха сиэринэн сүгүрүйдүбүт,
Анал сирбитигэр тиийдибит.
Нарын музыка дьүрүскэнигэр,
Хомоҕой хоһоон хонуутугар,
Ыллам ырыа ыллыгар,
Эйэҕэс эҕэрдэ эттибит,
Сырдык иэйиигэ куустардыбыт.
Бэһис кинигэтин сүрэхтиир,
Дьоһун сааһын бэлиэтиир,
Дьоҥҥо үөрүүнү бэлэхтиир,
Саргылаана Сайыммыт
Үөрүүтүн үллэһиннибит.
«Өлүөнэ долгуннарыныын»,
«Күөрэгэйдээх Күөрдэмнэрдиин»,
Ааттыын «Айар куттардыын»,
«Иэйиибитин» холбоотубут,
Тэҥҥэ үөрдүбүт — көттүбүт.
Махтал буоллун Күөрдэм дьонугар,
Махтал Саргылана Сайыммытыгар!
Сайда турдун дойдугут!
Тупса турдун туруккут,
Үйэлээх буоллун үөрүүгүт,
Ситэриилээх буоллун ситиһиигит!
Этиллибит тыл кэрэҕэ сирдээтин,
Туһуламмыт тыл туругурда турдун!
Айымньы аартыга арыллан истин,
Алгыс баһа сыаланнын!»
Ити курдук, сарсыҥҥы күммүтүгэр чахчы да эрэли саҕар, сахабыт тыла сүппэтигэр бигэ эрэли үөскэтэр, уус-уран тыл бары баайын, сүмэтин илдьэ сылдьар биһиги айар талааннаах дьүөгэбит Саргылана Семёновна Фёдорова — Саргылана Сайын үбүлүөйдээх сааһын бэлиэтээн, бэһис кинигэтин сүрэхтээн, көрөн—истэн олус элбэххэ киниттэн үөрэнэн, санаабытыгар санаа эбиллэн, өйбүтүгэр өй эбиллэн, олус диэн байан—тайан, үөрэн—көтөн сырдаан кэллибит. Дьүөгэбитигэр Саргылана Сайыҥҥа баҕарыаҕыҥ алгыстаах айар аартыга өссө киэҥ далааһыннаахтык арыллыан, иэйиитин кыыма, харыс да халбарыйбакка, куруутун сэргэстэһэ сырсыан, өссө элбэх кэрэ айымньыларынан бар дьонун үөрдэ—көтүтэ туруон, оҕолорунаан, сиэннэринээн, чугас уруу хаан дьонунуун, олоҕун аргыһынаан — таптыыр кэргэнинээн өөр да өр, сиэннэрэ этэллэринии, «икки сүүс саастарыгар тиийиэхтэрин», куруутун айа—тута сылдьыахтарын, кэрэ иэйиилэринэн бар дьоннорун үөрдэ туруохтарын ис сүрэхпиттэн баҕаран, үтүө тылбыт үтүмэнин, кэрэтин, сүүмэҕин, сүөгэйин анаан алгыспытын тиэрдэбит. Айыыһытыҥ арчылаатын! Иэйэхситиҥ эҥэрдэстин! Алгыс баһа сыаланнын! Тускуо!
Наталья Сергеева-Аана Кыыһа Натааһа, Чурапчы литэрэтииринэй түмсүүтүн, эрэгийиэннээҕи «Айар Кут» поэттар уонна прозаиктар сойуустарын чилиэнэ, СӨ Үөрэҕириитин туйгуна.