Омук киһитэ Ким Кын Хо
Умса норуччу туттубут, кыра хатыҥыр уҥуохтаах кэриэй оҕонньоро сис туттан күөх оттоох кырдалынан бэдьийэн хааман иһэн, кыараҕас сытыы хараҕынан киэҥ бааһыналары одуулуур, тугу эрэ ботугуруур. Бу туора кэриэй омук киһитэ биһиги дэриэбинэҕэ отуччалаах сааһыгар биир уол оҕолоох кэлэн олохсуйбут этэ, кини үөһэттэн анаан кэлбит киһи курдук олоҕу олорбута, бэйэни харыстаммат үлэни үлэлээн дьоҥҥо-сэргэҕэ үтүө холобур буолбута, оҕуруоту үүннэрэр араас ньымаларга үөрэппитэ, сэрии ыарахан сут-кураан сылларыгар элбэх киһини өлөр өлүүттэн быыһаабыта.
Ким Кин Хо Тойон Арыыга «Өктөөп суола» колхозка оҕуруоттар биригээдэлэрин тэрийэн, салайан үлэлэппитэ, дьахталлар сайынын оҕуруокка, кыһынын фермаҕа үлэлииллэрэ. Ким оҕуруота куруук өлгөм үүнүүнү биэрэ, ол курдук аһаҕас бааһынаҕа үүннэрбит оҕурсутун ампаар муннугун толору куталлара, ону сатаан астаабакка сүөһүгэ сиэтэллэрэ, хаппыыста, моркуоп, сүбүөкүлэ, луук, хортуоппуй ыһаллара, киэн бааһыналарга бурдук бөҕө үүнэрэ. Баар-суох туттар көлөлөрө оҕус буолара. Оҕоһунан уу баһан кутан, матыыганан көмөн, илииннэн сыыс оттоон үлэлииллэрэ. Кэлин биһиги, оскуола оҕолоро, сайын эмиэ үлэлиир этибит.
Урут биһиги дойдуга хортуоппуйу сатаан харайбат-астаабат эбиттэр, эгэ хаппыыста, оҕурсу тууһанарын билиэхтэрэ дуо. Моркуобу, сүбүөкүлэни, луугу мин да өйдүүрбэр ас диэбэттэр этэ. Ким ону үөрэтэ сатаан ыалы кэрийэ сылдьан сахалыы олуллаҕас тылынан кэпсиир эбитэ үһү. Үксүгэр кини тылын өйдөөбөт эбиттэр. Ону Харитонова Дуня диэн оҕуруокка үлэлиир кыыһынан бөрөбүөттэтэрин «кэриэй кыыһа» диэн күлүүгэ баран батан кэбиспит. Ким оҕонньор олус үлэһит киһи этэ. Сүрэҕэлдьиир, куһаҕаннык үлэлиир киһини абааһы көрөрө: «Пар, пар, балыктыы пар, Үүнэргэ пар» — диэн мөҕөрө. Сөбүлээбэтэҕинэ сири тоҥсуйара, хостон оҥотторор этэ. Элбэх саҥата суох киһи хаһан эмит мөхтөҕүнэ дьахталлар күлсэллэр этэ: «Оо, оҕонньорбут кыыһырбыт» — дэһэллэрэ. Ким бу оҕуруокка сыһыаннааҕы барытын бэйэтэ дьаһайара, бааһынаттан сиригэр кыһыны балбаах тастаран бэлэмнэтэн, күнүн-дьылын ханна-хаһан, тугу ыһарын бэйэтэ быһааран ыстарар-хомуттарар этэ. Кыһын күнү супту дьиэ оннун саҕа омуһахха хортуоппуйу бэрийэрэ, сиэмэлэрин бэлэмниирэ, оһох оттор уонна тимиринэн үүйэн тоҥсуйан сайын туттар тэриллэри оҥороро. Кини дьиэтигэр-уотугар бэрт сэмэйдик олорбута. Балбаара диэн тулаайах кыыһы кэргэн ылбыта оҕуруокка тэбис тэҥҥэ үлэлэһэрэ. Аҕыйах сүөһүлээх этилэр, уола Ким Виктор Хо улаатан, киһи буолан баран сибэкки курдук кэрэ кыыһы, эйэҕэс-сайаҕас майгылаах Никодимова Настаабыйы кэргэн ылан ыал буолан бииргэ олорбуттара. Ким уруккуолоҕуттан, эдэр сааһыттан бэрт кэмчитик истибиппин кэпсээтэххэ, Кореяҕа студенныы сылдьан политическай хамсааһыҥҥа кыттан хаайыыламмыт, онтон элбэх буолан күрээн Бодойбоҕо тиксэн шахтаҕа үлэлээбит. Шахта сиҥнэн өлө сыыспыт. Кини олорон-турбат үлэни үлэлии сылдьан оҕус кэйэн, устунан ыалдьан өлөхтөөбүтэ.
Ханнык да дойдуга олорон, үлэһит, чиэһинэй, үтүө сүрэхтээх киһи өлөн-охтон биэрбэт эбит, кини дьоҥҥо элбэх үтүөнү оҥорбута, бар дьонун махталын, убаастабылын ылбыта. Ким Кин Хо сиргэ ыспыт сиэмэтэ өлгөм үүнүүнү биэрэрин тэҥэ киниттэн ыччаттар төрөөн-тарҕанан үтүө дьон буолан олороллор, үлэлииллэр. Сиэннэрэ Николай Викторович агроном, совхоз бастыҥ тракториһа этэ,Владимир үрдүк үөрэхтээх врач-рентгенолог, Антонина совхоз бастыҥ ыанньыксыта, Наташа үс оҕолоох дьиэ хаһаайката, уборщицалаабыта, Зоя, Люда ветеринар идэтин баһылаабыттара – бары элбэх оҕолоохтор, сиэннээхтэр, дьон-сэргэ убаастыыр үтүө-мааны ыаллара.
Сити курдук туора омук киһитэ Ким Кин Хо ис сүрэҕиттэн бэриниилээхтик үлэлээн, аас-туор ыарахан сылларга элбэх дьоҥҥо көмө-тирэх буолбута, чиэһинэйинэн, көнө-ыраас дууһатынан бар дьон махталын ылбыта.
Р. Архипова.
Хос сиэнэ уонна хос-хос сиэнэ Ким Кын Хо-ҕа Тойон Арыыга турбут өйдөбүнньүк аттыгар.
(«Дьобулҕам дьонун ахтыыта» , 2011 с.)