Учуутал биһиги  истиҥ доҕорбут, үтүөҕэ уһуйааччыбыт буолар

Хас биирдии киһи олоҕор учуутал баар. Мин маҥнайгы учууталым Айталина Валерьяновна Романова буолар. Кини биһигини элбэххэ үөрэппитэ: ааҕарга, суруйарга, суоттуурга, ону таһынан үчүгэйи, куһаҕаны араарарга. Биһигини киэҥ сиргэ сөпкө тутта-хапта сылдьарбытыгар, дьоҥҥо үтүөтүк сыһыаннаһарга эмиэ кини уһуйбута, такайбыта. Мин маҥнайгы учууталбар үөрэхпэр бастакы хардыылары оҥорбуппар, көмөлөспүтүгэр махтанабын.

Кырдьык даҕаны, бастакы учуутал оҕоҕо иккис ийэ курдук буолар. Айталина Валерьяновна биһигини үөрэппитин таһынан, куруук ийэлии сыһыаннаһара: таҥаспытын көннөрөн биэрэрэ, таҥыннарара, кыргыттар баттахтарын өрө сылдьааччы. Хас биирдии үөрэнээччи майгытын-сигилитин чугастык билэрэ. Биһиги элбэхтэ истиҥник кэпсэтээччибит, оонньооччубут — ол барыта биһиги санаабытыгар олус үчүгэй өйдөбүл буолан хаалбыт.

Ортоку кылааска тахсан баран биһиги элбэх учууталы кытары  алтыспыппыт. Бастаан саҥаны ылынар ыарахан этэ. Ол гынан баран хас биирдии учуутал бэйэтин үөрэтэр предметин биһиэхэ үчүгэйдик, өйдөнөр гына биэрэргэ кыһаллара. 

Мин билигин 9 «а» физико-математическай кылааска ситиһиилээхтик үөрэнэ сылдьабын.  Бу сыл эппиэтинэстээх сыл буолар,  9 кылаас бүтэрэрбитигэр эксээмэннэри туттарабыт. Онно учууталларбыт кыһаллан туох баар наадалаах билиини биэрэ сатыыллар. Математиканы, физиканы дириҥэтэн үөрэтэр ыарахан, ол гынан баран интэриэһинэй.  Ордук элбэхтэ физика, математика, информатика учууталларын  кытта алтыһабыт. Вера Николаевна Абрамова, Саргылаана Семеновна Иванова, Светлана Феликсовна Яковлева олус ирдэбиллээх, киэҥ билиилээх улууска бастыҥ учууталларынан буолаллар.

Өссө Светлана Феликсовна кылааспыт салайааччыта.  Биһиги 7 кылаас кэнниттэн Хаҥалас улууһун араас оскуолаларыттан мустан үөрэнэ сылдьабыт. Бары араас майгылаах, өйдөөх-санаалаах, иитиилээх оҕолор буолабыт.  Бастаан өйдөспөт да,  ыарахан да түгэн баар этэ. Ону учуу-талбыт  барытын ырытан, быһааран, биир санааҕа кэлэммит, өйдөһөр буолбуппут. Билигин бары иллээх, эйэлээх биир кэлэктиип буоллубут. Бу барыта олус элбэх үлэттэн тахсар. Кылааспыт инники күөҥҥэ сылдьарыгар, ситиһиилээх  буоларыгар олус кыһаллабыт. Арааһынай күрэхтэргэ кыайдахпытына учууталбыт олус үөрэр, эҕэрдэлиир.

Үөрэтэр учууталларбыт таһынан оскуолаҕа элбэх педагог-уһуйааччы биһигини кытта үлэлэһэр. Мин бэлиэтиэм этэ математика учууталын Василий Гаврилович Марковы. Кини миигин НПК-ҕа дьарыктаабыта. Олус элэккэй, кыһамньылаах, сатабыллаах учуутал, оҕолорго үчүгэй сыһыанын иһин сөбүлүүбүт. 

Кылаас таһынааҕы үлэҕэ Сардаана Алексеевна Кириллинаны кытары үлэлэһэбин. Кини миигин  суруйар-айар дьоҕурум сайдарыгар, суруналыыс быһыытынан сайдарбар өҥөлөөх.  Куруук сүбэ-ама биэрэр, араас түгэҥҥэ көмөлөһөр, өйүүр. 

Мин санаабар, учуутал идэтэ элбэх сыраны, бириэмэни, өй үлэтин, толкуйу ирдиир. Бу идэҕэ бэриниилээх уонна оҕону таптыыр, өйдүүр эрэ дьон үлэлиир дии саныыбын. Учуутал идэтэ олус ыараханын иһин эдэр дьон бу идэни тала сатаабаттар.

Быйылгы Педагог уонна уһуйааччы сылыгар мин учууталларбар баҕарабын айымньылаах, таһаарыылаах үлэни, кытаанах доруобуйаны, үөрэппит оҕолорун махталларын ыла туралларыгар.

Кюннэй Архипова, И.М. Яковлев аатынан Покровскай 1 №-дээх орто оскуолатын  9 “акылааһын үөрэнээччитэ, суруналыыһа.